Reklama

Wiadomości

Zapomniany Holocaust Polaków

Na najwyższych szczytach sowieckiej władzy 80 lat temu zapadła decyzja, która rozpoczęła systematyczną eksterminację Polaków pozostałych na terenie ZSRR po zakończeniu wojny z bolszewikami na mocy traktatu ryskiego z 1921 r.

Niedziela Ogólnopolska 34/2017, str. 42-43

[ TEMATY ]

historia

Holocaust

Krzysztof Łukaszka

Warszawski pomnik Poległym i Pomordowanym na Wschodzi

Warszawski pomnik
Poległym
i Pomordowanym
na Wschodzi

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pod koniec 1938 r., w chwili gdy uwaga europejskiej opinii publicznej skupiona była na pogromie Żydów w Niemczech (noc kryształowa), już od kilkunastu miesięcy odbywała się zaplanowana przez sowieckie władze akcja prześladowania i wyniszczania ludności polskiej. Za wschodnią granicą II RP trwała właśnie jedna z największych fal sowieckiego terroru – tzw. jeżowszczyzna (od nazwiska szefa NKWD Nikołaja Jeżowa), w ramach której postanowiono dokonać masowego ludobójstwa na polskiej mniejszości, która liczyła wtedy ponad 1 mln osób. Według oficjalnych danych, zebranych na podstawie wpisu w paszporcie narodowości polskiej, liczba ta sięgała ok. 780 tys.

Mordercza mistyfikacja

Reklama

Nienawiść Stalina do Polaków i Polski po przegranej wojnie była oczywista, zwłaszcza że klęska bolszewików w 1920 r. zawiniona była w dużej mierze przez niego samego. Po nieudanym eksperymencie z tzw. polskojęzycznymi rejonami narodowościowymi Juliana Marchlewskiego na Ukrainie i Feliksa Dzierżyńskiego na Białorusi, które miały służyć sowietyzacji polskiej mniejszości, w tym ateizacji, w połowie lat 30. XX wieku postanowiono polski problem rozwiązać innymi środkami, tym bardziej że Polacy okazali się wrogami kolektywizacji i bronili swej wiary. Zlikwidowano namiastki polskiej autonomii oraz skazano Polaków na masowe deportacje, by w końcu poddać ich masowemu, systematycznie przeprowadzanemu ludobójstwu. Zdaniem rosyjskiego historyka prof. Nikołaja Iwanowa, Stalinowi potrzebny był straszak, który mógłby wykorzystać dla sparaliżowania całego sowieckiego społeczeństwa. Polacy nadawali się do tego celu najlepiej. Przede wszystkim dlatego, że II RP jako kraj mający granice z ZSRR i niedawny wróg była postrzegana przez Stalina jako potencjalny agresor, choć między państwami obowiązywał przecież podpisany w 1932 i przedłożony w 1934 r. pakt o nieagresji, a polskie władze konsekwentnie odmawiały Hitlerowi wsparcia w planowanej na II połowę lat 30. agresji na Sowiety. Liczono się także z tym, że w wypadku wojny Polacy mieszkający w ZSRR odegrają rolę V kolumny, czyli podejmą działania przeciw Sowietom. Stalin świadomie rozbudzał antypolskie nastroje, a oficjalna propaganda kreowała naszych rodaków na zdrajców i buntowników. By uwiarygodnić wrogość polskiej mniejszości do sowieckiej władzy, dokonano mistyfikacji. Otóż oficjalnym celem tzw. operacji polskiej miała być walka z agentami polskiego wywiadu i członkami „kontrrewolucyjnej dywersyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej”, która miała rzekomo w nieprzerwany sposób nadal działać na obszarze ZSRR od czasów I wojny światowej. POW istniała jako realna siła na terenie Sowietów do 1920 r., miała swój udział w klęsce bolszewików i to wykorzystał Stalin. Nawiązując do tej nazwy, chciał pokazać, że przegrana w 1920 r. wynikła przede wszystkim z działalności polskich szpiegów, udających gorliwych komunistów. Polski wywiad miał w latach 30. swoich agentów wśród Polaków mieszkających w ZSRR, ale zagrożenie szpiegowskie było „absurdalnie wyolbrzymione” przez aparat terroru. Według szacunków NKWD, liczba agentów miała sięgać ponad 100 tys., a mieli oni opanować wszystkie instytucje, począwszy od Biura Politycznego, przez wojsko, „aż do żłobków”. Agentami mieli okazać się nawet członkowie KPP, która była de facto sowiecką agenturą. Od tego momentu każdy Polak stawał się podejrzany tylko dlatego, że był Polakiem.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Polacy na „śmietniku Moskwy”

Reklama

Od połowy lat 30. Polaków deportowano na wschodnią Ukrainę, a następnie do Kazachstanu. Przesiedlenia te objęły w pierwszym rzędzie rodaków z rejonów przygranicznych, z powodów, o których była już mowa. Stepy Kazachstanu stały się w okresie „operacji polskiej” głównym obszarem osiedlania Polaków z powodu skutków kolektywizacji, która na tym obszarze doprowadziła do drastycznego wyludnienia (głód i epidemie). Dlatego właśnie angielski reporter Colin Thubron w książce pt. „Utracone serce Azji” nazwał Kazachstan „śmietnikiem Moskwy”. Tak wspomina podróż i przyjazd do Kazachstanu deportowana z rodziną 6-letnia wówczas Maria Andrzejewska: „Jechaliśmy pociągiem towarowym. Wzięliśmy ze sobą krowę (...). Mama biegała na każdej stacji ją doić. Tak żywiliśmy się całą podróż mlekiem i sucharkami. Wysadzili nas na pustym miejscu, ani jednego domu tam nie było, tylko słup, na którym było napisane: Posiołek numer 2. Od razu pojawili się policjanci z pistoletami. Kazali nam wysiadać i wypakowywać rzeczy. Mężczyźni chwycili się za głowy, mamy zaczęły krzyczeć i płakać. Tam chyba niebo drgało, nie tylko ziemia. Na całe życie zapamiętam ten krzyk! Chwyciłam się spódnicy mamy i stałam przerażona. Ludzie myśleli: jeśli macie strzelać, to strzelajcie szybciej. (...) Pod wieczór przyjechały samochody z namiotami. Przywieźli duże namioty na 5-6 rodzin każdy. W naszym namiocie było 10 rodzin”. Pierwszą zimę przeżyli w prowizorycznych ziemiankach, które sami sobie musieli wybudować. Nie mieli prawa do zmiany miejsca zamieszkania, a każda wioska była obsadzana funkcjonariuszami NKWD.

Represje nie ominęły KPP, która decyzją Kominternu została w 1938 r. rozwiązana, a zaproszeni wcześniej do Moskwy polscy komuniści zostali zamordowani (3-5 tys.). Na 100 członków tej partii zginęło 69. Przy życiu zostali ci, którzy przebywali w polskich więzieniach. Prof. Iwanow twierdzi, że żadna partia należąca do Kominternu nie została tak „zmasakrowana” jak KPP. Obok jej członków ofiarami terroru byli także polscy komuniści znajdujący się na wysokich szczeblach władzy sowieckiej. Jedną z nich był niejaki Stanisław Kosior, wysoki funkcjonariusz partii bolszewickiej, przez 10 lat rządzący republiką ukraińską, odpowiedzialny za wielki głód, zastępca przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych, którego okrzyknięto „wrogiem ludu”. Przed śmiercią na jego oczach funkcjonariusze NKWD zgwałcili córkę Tamarę, która popełniła później samobójstwo.

Polowanie na Polaków

Reklama

Komórki NKWD mobilizowane przez samego Stalina i Jeżowa do „wytężonej pracy” przeciwko „polsko-szpiegowskiemu brudowi” zaczęły traktować Polaków jak „zwierzynę łowną”. Doszło nawet do tego, że wyszukiwano ich nazwiska w książkach telefonicznych, w kadrach zakładów pracy czy na listach lokatorów, a w polskich miejscowościach organizowano łapanki. Aresztowani byli poddawani brutalnemu śledztwu. Bito ich biczami, pałkami, bagnetami, pistoletowymi kolbami, a nawet wykorzystywano elektryczność, każąc trzymać w rękach przewody elektryczne bez izolacji. Dręczeni, złamani ludzie przyznawali się do wszystkiego, czego oczekiwali przesłuchujący ich funkcjonariusze NKWD: że są członkami POW i polskimi szpiegami, że są „hitlerowcami, faszystami”, którzy dostawali „hitlerowskie marki”, pielęgniarki przyznawały się, że z polecenia tej organizacji truły sowieckie dzieci, kołchoźnicy – że podpalali zagrody i stodoły, a robotnicy – że niszczyli maszyny. Zmuszano ich także do podawania nazwisk swoich rzekomych towarzyszy z „siatek POW”, co rozkręcało kolejną spiralę aresztowań. Represje spadały też na rodziny „polskich szpiegów”. Aresztowano ich żony, które często wysyłano na kilka lat do łagru (wiele z nich nie przeżyło). Dzieci natomiast albo były umieszczane w obozach (powyżej 15. roku życia), albo jako tzw. bezprizorne, czyli bezdomne, błąkały się po wsiach i miastach, aż w końcu lądowały w sierocińcach, gdzie panowały głód i przemoc i gdzie starano się wyrugować z nich polskość. Wzrastająca masa aresztowanych i skazywanych sprawiała, że w wielu przypadkach ludzi najpierw mordowano, a dopiero później zatwierdzano wyroki. Wśród ofiar sporą grupę stanowili księża katoliccy.

Polaków mordowano tradycyjną metodą, czyli strzałem w tył czaszki, ale zdarzały się także masowe rozstrzeliwania, zabijanie kijami, topienie w rzece. Mordowano ich w więzieniach, lasach, we wsiach, w łagrach, na terenie opuszczonych kościołów i klasztorów, a potem wrzucano ich do dołów na pustkowiach, do rzek lub wieziono do miejsc masowych „grobów” ofiar, np. w Bykowni, gdzie ciała wrzucano jedne na drugie do dołów.

Tym, co zasadniczo różni Holocaust żydowski od polskiego z lat 30., jest pamięć. O tej historii nie można przeczytać ani w podręcznikach szkolnych, nawet w tych wydanych po 1989 r., ani usłyszeć szerzej w mediach. „Pomnikiem” ofiar „operacji polskiej” jest brzozowy krzyż na cmentarzu w Dołbyszu (wcześniej Marchlewsk), czyli stolicy zlikwidowanego autonomicznego rejonu.

2017-08-16 10:23

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Szef rządu: Nie pozwolimy, by kłamliwie mówiono o "polskich obozach śmierci"

[ TEMATY ]

obozy

Holocaust

Twitter KPRM

Spotkanie z udziałem premiera w Muzeum im. Rodziny Ulmów w Markowej

Spotkanie z udziałem premiera  w Muzeum im. Rodziny Ulmów w Markowej

Polska jako kraj, jako naród nie była współodpowiedzialna za Holokaust. To niezmiernie istotne, by w najbliższej przyszłości to wyjaśnić, rozmawiać między innymi z przyjaciółmi w Izraelu i USA - mówił podczas spotkania z korespondentami zagranicznych mediów w Muzeum im. Rodziny Ulmów w Markowej premier Mateusz Morawiecki.

Wyjaśnił, że fakt, iż ludzie tego nie wiedzą, czy też nie rozumieją, „powoduje jednocześnie, że może nie znają faktów albo nie mają woli zrozumienia pewnych faktów”.
CZYTAJ DALEJ

Watykan: Czerwona strefa środków bezpieczeństwa przed inauguracją Roku Świętego

2024-12-23 13:50

[ TEMATY ]

rok jubileuszowy

PAP/EPA/FABIO FRUSTACI

Czerwona strefa nadzwyczajnych środków bezpieczeństwa obowiązuje od poniedziałku w rejonie Watykanu przed uroczystą inauguracją Roku Świętego i Pasterką w bazylice pod przewodnictwem papieża Franciszka w wigilijny wieczór. Jak podkreślił szef włoskiego MSW Matteo Piantedosi, potrzebna jest czujność.

W wywiadzie dla telewizji RAI minister spraw wewnętrznych wyjaśnił: "Nie ma sygnałów, będących powodem do zaniepokojenia, ale należy zachować wysoki poziom czujności". Zaznaczył, że szczególna uwaga skierowana jest w związku z możliwością "ewentualnych akcji samotnych wilków".
CZYTAJ DALEJ

RPO: ks. Michał O. w areszcie był traktowany niehumanitarnie

2024-12-23 14:37

[ TEMATY ]

Ks. Michał Olszewski

sercanie.pl

ks. Michał Olszewski

ks. Michał Olszewski

Ks. Michał O. był w areszcie traktowany niehumanitarnie - stwierdził Rzecznik Praw Obywatelskich w komunikacie dotyczącym postępowania służb wobec sercanina. RPO zarzucił im m.in. nieprzerwane 15-godzinne czynności procesowe bez odpoczynku i posiłku czy stosowanie wobec zakonnika kajdanek nawet w pomieszczeniach pod nadzorem funkcjonariuszy ABW. Zakonnik jest podejrzany o udział w aferze, która dotyczy domniemanych nieprawidłowości w przyznawaniu środków z Funduszu Sprawiedliwości na kierowaną przez księdza Fundację Profeto i budowę ośrodka dla osób poszkodowanych przemocą.

W poniedziałek Rzecznik Praw Obywatelskich zamieścił w swoim Biuletynie Informacji RPO komunikat w sprawie prawidłowości traktowania ks. Michała O., sercanina podejrzanego o udział w aferze Funduszu Sprawiedliwości.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję