Ciekawe, czy jest jak za dawnych lat, gdy wytrącony ze snu uczeń wymieniał Vincenta van Gogha jako najlepszego malarza w historii? Drzewiej tak bywało, ale na pytanie, czy to prawda, że artysta taki był, film „Van Gogh. U bram wieczności” Juliana Schnabela nie odpowie. W trakcie oglądania widz uzyska jednak odpowiedzi na inne pytania, a jeszcze więcej ich mu się nasunie. Tych, których nie wyrywali ze snu, zainteresuje i twórczością, i samą postacią.
Film przedstawia wydarzenia z ostatnich dwóch lat życia mistrza. Van Gogh – w tej roli świetny Willem Dafoe – nie znajdując zrozumienia dla swojej twórczości, wyjeżdża, namówiony przez Paula Gauguina, z Paryża do prowansalskiego Arles. Chce znaleźć spokój i odpowiednie światło. I – jak pisał Zbigniew Herbert – błękit intensywniejszy od nieba, a żółć bardziej olśniewającą niż słońce. Spędzony tu czas okaże się najbardziej twórczy w karierze van Gogha – namalował i narysował tu tak dużo, jak jeszcze nigdy przedtem. Nie znaczy to, że był to czas łatwy, prosty i przyjemny. Przeciwnie.
Schnabel, który sam jest twórcą – malarzem, nie ma wyjścia, musi w filmie o wielkim malarzu grać światłem, cieniem, kolorem, kadrem i pejzażem. Ale to technika, tło, interesujący, ale jednak drugi plan. Film Schnabela opowiada o – człowieku z ogromną wrażliwością i jeszcze większym talentem, niezrozumianym i odtrącanym przez społeczeństwo; o człowieku chorym, cierpiącym, samotnym, zagubionym w świecie. I uciekającym przed światem w malarstwo.
Jak wynika z najnowszego raportu Operation Rescue, tylko w mijającym roku zamknięto w Stanach Zjednoczonych 54 placówki, wykonujące aborcje. To największa liczba od 2022 r., która wpisuje się w długofalowy trend. Bowiem od 1991 r. z mapy klinik aborcyjnych w USA zniknęło już 70 proc. tych placówek.
Aż 36 spośród 54 zamkniętych w tym roku klinik i przychodni aborcyjnych w Stanach Zjednoczonych, związanych było z Planned Parenthood, największą instytucją, promującą w kraju dostęp do aborcji. Jak podkreślił prezes Operation Rescue, Troy Newman, cytowany przez portal Zenit, liczby te są dowodem „bardzo złego roku dla Planned Parenthood, ale zarazem wyjątkowego dla nienarodzonych”. Ekspert podkreslił również bezpośredni wpływ zamykania klinik na ratowanie życia nienarodzonych dzieci.
Napięcia związane z powstaniem komisji ds. zbadania nadużyć seksualnych są duże – powiedział PAP biskup sosnowiecki Artur Ważny. Dodał, że trzeba odważnie zmierzyć się z tym problemem, bo jeśli w kwestii ochrony dzieci nie będziemy przezroczyści, to nasza wiarygodność całkowicie spadnie.
1. Rozliczenie nadużyć i komisja ekspercka
Ryzyko utraty wiarygodności: Biskup ostrzega, że bez pełnej „przezroczystości” w kwestii ochrony dzieci, wiarygodność Kościoła całkowicie spadnie.
Regres w działaniach: Duchowny przyznaje, że w ogólnym odbiorze widać obecnie regres w procesie rozliczania przeszłości, co może wynikać ze zmęczenia tematem lub lęku.
Apel o dialog: W obliczu sporu o kształt komisji ds. zbadania nadużyć (zespół abp. Polaka vs zespół bp. Odera), bp Ważny apeluje o spotkanie obu grup i wypracowanie wspólnej, „idealnej” wizji, zamiast blokowania dyskusji.
2. Relacje z osobami skrzywdzonymi
Pielgrzymka na Jasną Górę: Pierwsza pielgrzymka osób skrzywdzonych została oceniona jako przełomowa. Jasna Góra została wskazana jako najlepsze miejsce do „poskarżenia się” i szukania pocieszenia u Matki, co ma wymiar głęboko symboliczny i terapeutyczny.
Obrzeża Kościoła: Wydarzenie to pokazało, że w Kościele jest miejsce dla osób czujących się zmarginalizowanymi (zarówno skrzywdzonych, jak i np. zwolenników liturgii tradycyjnej).
3. Nauczanie religii i katecheza
Spadek frekwencji: Ograniczenie liczby lekcji religii do jednej godziny tygodniowo wyraźnie utrudniło uczniom uczestnictwo i wpłynęło na mniejszą frekwencja.
Rola katechety: Nowa podstawa programowa nie wystarczy – kluczowa jest osobowość nauczyciela. Jeśli katecheta będzie „świadkiem”, a nie tylko urzędnikiem, lekcja religii ma szansę stać się przestrzenią rozmowy o sensie życia.
Reforma katechezy parafialnej: Kościół przygotowuje nowy system katechezy w parafiach (dokument roboczy ma być gotowy na początku 2026 r.). Ma to być powrót do źródeł – wiara powinna być przekazywana we wspólnocie, a nie tylko w szkolnej ławie.
4. Kontekst Kościoła powszechnego
Zmiany personalne: Rok 2025 został określony jako czas przełomów – śmierć papieża Franciszka i wybór jego następcy, Leona XIV, znacząco wpłynęły na życie Kościoła.
Rok Jubileuszowy: Wydarzenia takie jak Jubileusz Młodzieży w Rzymie pokazały, że młodzi ludzie wciąż szukają wspólnoty i sensu w wierze.
Ufam, że również ci młodzi, którzy są teraz w Paryżu, będą zaczynem do odbudowywania powszechnego zaufania w Polsce - powiedział portalowi Polskifr.fr metropolita katowicki abp Andrzej Przybylski, który jest jednym z polskich biskupów uczestniczących w paryskim spotkaniu młodych w duchu Taizé. Ordynariusz sosnowiecki bp Artur Ważny widzi w tego typu wydarzeniu szczególną okazję do słuchania młodych, próbę ich zrozumienia, docierania do nich i wędrowania z nimi do Chrystusa.
Pobyt w Paryżu ma dla abp. Przybylskiego również wymiar sentymentalny. „Dla mnie uczestnictwo w tegorocznym Europejskim Spotkaniu Młodych Taizé w Paryżu to jest trochę powrót do przeszłości i wspomnień - opowiedział metropolita katowicki. - Jako młody ksiądz, ówczesny duszpasterz młodzieży, zawsze jeździłem na spotkania z młodymi. Wyniosłem z nich takiego bardzo wielkiego ducha zaufania i braterstwa”.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.