Reklama

Niedziela Sandomierska

#WakacjezNiedzielą (cz. 7)

Kolejnym ciekawym miejscem na wakacyjnym szlaku dworów, pałaców i zamków znajdujących się na terenie naszej diecezji jest miejscowość Dzikowiec.

Niedziela sandomierska 34/2021, str. IV

[ TEMATY ]

turystyka

wakacje

Agnieszka Łatka

Kościół w Dzikowcu

Kościół w Dzikowcu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Leży ona na południowych granicach Puszczy Sandomierskiej. Wybierając się do tego punktu naszego zainteresowania możemy wybrać różne drogi, bo jak to w życiu bywa do wybranego celu można dotrzeć z różnych stron. Proponujemy dojazd od strony Majdanu Królewskiego przez miejscowości: Kopcie, Wola Rusinowska i Lipnica. Trasa ta pozwala nam zasmakować w krajobrazie pięknych lasów i łąk.

Historia

Docierając do Dzikowca ukazuje się naszym oczom piękny dwór z otaczającym go parkiem. Wzniesiony został w 1833 r. z inicjatywy Józefa Błotnickiego a w 1890 r. do istniejących zabudowań dodano dwa ganki przy krótszych elewacjach dworu. Rodzina Błotnickich cieszyła się swoim majątkiem do wybuchu II wojny światowej, kiedy to Niemcy przejęli go dla własnych potrzeb. Na przestrzeni lat w murach dworu mieścił się polowy szpital wojskowy, sale lekcyjne Publicznej Średniej Szkoły Rolniczej i Szkoły Podstawowej oraz mieszkania prywatne. Ulokowano w nim również Państwowy Ośrodek Maszynowy, Dom Dziecka a otaczające go budynki gospodarcze wykorzystywała miejscowa Gmina Spółdzielcza. Od 1982 r. w dworze mieściło się Przedszkole Samorządowe, które w 2010 r. zakończyło swoją działalność. Od tego momentu budynek stał pusty aż do 2019 r., kiedy to dwór został gruntowanie wyremontowany i służy dzisiaj Samorządowemu Centrum Kultury.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Opis dworu

Reklama

W źródłach poświęconych omawianemu obiektowi możemy wyczytać, że jest to „klasycystyczny dwór wybudowany na rzucie prostokąta z niewielkimi gankami i ryzalitami na osiach wszystkich ścian zewnętrznych”. Znawcy przedmiotu opisują wygląd dworu w następujący sposób: „Prostopadłościenna, murowana z cegły, parterowa, podpiwniczona bryła przykryta dachem czterospadowym krytym blachą zakładkową urozmaicona jest od frontu prostokątnym w rzucie przedsionkiem krytym dachem dwuspadowym, od strony ogrodu pięciobocznym ryzalitem krytym dachem wielospadowym, a także dwoma odkrytymi gankami w krótszych elewacjach z zadaszeniami wspartymi na filarach. Wschodnia elewacja frontowa dworu jest ośmioosiowa, z trzyosiowym przedsionkiem z okulusem w trójkątnym naczółku. Elewacja zachodnia– ogrodowa, jest dziewięcioosiowa, z wielokątnym ryzalitem na osi, z którego bliźniacze biegi schodów prowadzą do ogrodu oraz dwoma bliźniaczymi ramującymi go pseudoryzalitami. Na elewacjach widoczna jest dekoracja w postaci zdwojonych pilastrów, finezyjnych obramień okiennych, nadokienników, podokienników oraz rozbudowanego gzymsu kordonowego. Wnętrze zaprojektowano w układzie dwutraktowym, z pomieszczeniami rozplanowanymi po dwóch stronach sieni i bawialni”. Tyle jeśli chodzi o fachowy opis odwiedzanego przez nas obiektu.

Inne zabudowania

W skład zespołu dworsko-parkowego wchodziły także: oficyna, budynek folwarczny, oranżeria, lodownia oraz spichlerz, który jak możemy wyczytać w dostępnych informacjach, w XVIII wieku służył jako składnica Dóbr Królewskich Ekonomii Sandomierskiej. Obecnie pełni funkcję magazynu Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. Budynek folwarczny natomiast pełnił wiele funkcji takich jak: stajnie, mieszkania masztalerzy czy browaru. Położony jest równolegle do drogi wjazdowej do parku od strony południowej. Z kolei oranżeria mieści się przy alei głównej, po południowej stronie dworu.

Park i otoczenie

Reklama

Park został objęty ochroną ze względu na wartość krajobrazową i przyrodniczą. Ochroną objęto drzewa z gatunku: lipa, dąb i jesion. Spacerując po parku wśród wielu drzew, możemy podziwiać także kasztana jadalnego, tulipanowca, sosnę wejmutkę. W tym zielonym „raju” uwagę przykuwają dwa filary neogotyckiej bramy z przełomu XIX i XX wieku. Znajdują się one u wylotu głównej alei parkowej, na południowy wschód od dworu. Na każdej z wieżyczek dostrzec można pozostałe kute haki trzech zawiasów. Na zewnętrznej stronie słupów znajdują się otwory po ogrodzeniu. Gdy nasze kroki skierujemy w stronę frontu głównego budynku docieramy do malowniczego stawu. Tutaj zasiadając wygodnie na jednej z ławeczek możemy podziwiać otaczające go sitowie i baraszkujące w nim kaczki. Przy zachodnim brzegu naprzeciw budynku usytuowany jest taras widokowy z końca XIX wieku. Natomiast po stronie północno-wschodniej stoi kapliczka poświęcona św. Janowi Nepomucenowi. Została ona postawiona na sztucznie usypanym wzniesieniu i jest zbudowana na planie sześcioboku.

Warto odwiedzić

Z miejscowością związana jest osoba ks. Stanisława Sudoła, Sługi Bożego, który w 1945 r. objął probostwo w Dzikowcu. Zasłynął jako pobożny i gorliwy kapłan, otwarty na ludzi. Dał się poznać jako dobry gospodarz a zarazem jako inicjator modlitw o pomyślność Kościoła, Ojczyzny i rolniczego stanu. Zmarł 19 marca 1981 r. Na jego nagrobku widnieje napis umieszczony przez parafian „Módl się za nami i ciesz się w Niebie, za wierną służbę Bogu i ludziom”. W 33. rocznicę śmierci ks. Sudoła rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny. Wracając do skrzyżowania dróg warto zaglądnąć do kościoła na krótką modlitwę, gdzie znajdują się doczesne szczątki Sługi Bożego. Naprzeciw świątyni znajduje się stara plebania, która od 2015 r. przeznaczona została na Izbę Pamięci ks. Sudoła. Natomiast przed zespołem szkół noszącym imię ks. prałata Stanisława Sudoła stoi pomnik jemu poświęcony, który ma swoją nietypową wymowę. I tutaj zagadka: w co jest udekorowana sutanna ks. Stanisława?

Huta Komorowska

Ten rejon naszej diecezji daje świadectwo o jeszcze jednym wielkim kapłanie, którym jest śp. kard. Adam Kozłowiecki. Dlatego proponujemy wstąpić przy okazji do Huty Komorowskiej, rodzinnej miejscowości tego duchownego. Zasłynął on jako misjonarz Afryki, który odznaczał się wrażliwością na nędzę i niesprawiedliwość społeczną. To motywowało go do niesienia pomocy ubogim. Był zaangażowany osobiście w walkę z głodem i niedożywieniem, opiekował się też chorymi. W jego życiorysie znajdujemy informację, że „szczególną troską otaczał ubogą młodzież starając się zapewnić jej możliwość zdobycia wykształcenia. Sam żył skromnie, gdyż wszystko, co posiadał rozdawał biednym”. Do pamiątek po jego rodzinie należy obecnie oficyna odbudowana na podstawie zachowanych fotografii. W jej wnętrzach znajduje się muzeum poświęcone jego osobie i działalności.

2021-08-17 13:39

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Moje wędrówki po Włoszech

Niedziela Ogólnopolska 36/1999

[ TEMATY ]

turystyka

Ned Dunn - Flickr / en.wikipedia.org

Viterbo

Viterbo
Niewielkie Viterbo, położone w północnym Lacjum, w porównaniu z innymi miastami Italii nie posiada zbyt wielu szczególnie cennych zabytków. Poza kilkoma renesansowymi pałacami i dwoma romańskimi kościołami jest tu jeszcze pałac papieski z unikalną gotycką loggią - i to prawie wszystko. Miasteczko samo w sobie jest jednak urokliwe i natknąć się w nim można na wiele czarujących zaułków i placyków. Podążając nimi, przypadkowy wędrowiec bezwiednie kroczy śladami pewnego dziewczęcia, które żyło tutaj w połowie XIII w. Biedni rodzice nadali dziecku imię Róża, tak podobno było urodziwe. Ta młoda istotka, nie dbając jednak zbytnio o sprawy doczesnego świata, swoim nad wiek rozwiniętym życiem duchowym, modlitwą, a przede wszystkim pokutą starała się dawać współziomkom godziwy przykład chrześcijańskiego życia. Jak to zwykle w takich przypadkach bywa, dziewczyna ściągnęła na siebie wiele przykrości i prześladowań, łącznie z wygnaniem z rodzinnego miasta. Nie przyjęto jej też do miejscowego klasztoru klarysek. Ponieważ jednak moc w słabości się doskonali, tak też po jej rychłej śmierci w 1253 r. otrzymane u jej grobu liczne łaski zwróciły uwagę na tę skromną, a świętą postać. Już w cztery lata po jej śmierci nietknięte rozkładem ciało przeniesiono w uroczystej procesji pod przewodnictwem papieża Aleksandra IV do kościoła Sióstr Klarysek. W ten sposób znalazła się tam, gdzie odmówiono jej wstępu za życia. Kanonizowana dwieście lat później, w 1458 r., po dokonanym u jej ciała uzdrowieniu jednego z kardynałów, stała się odtąd św. Róża patronką Viterbo. Jej skromny domek został pieczołowicie odrestaurowany i można go dzisiaj oglądać niedaleko kościoła pod wezwaniem Świętej. Miasto co roku 3 września wieczorem, czci pamięć św. Róży a forma tego święta przybiera kształt nigdzie indziej nie spotykany. Dobrze zachowane - pomimo upływu ponad 700 lat - serce św. Róży umieszczane jest w relikwiarzu na szczycie trzydziestometrowej wieży i obnoszone ulicami miasta w uroczystej procesji. Tradycja budowy bardzo wysokich wież, zwanych tutaj "macchina di Santa Rosa", sięga z górą trzystu lat. Dawniej starano się budować wieże coraz wyższe i wyższe, tak że przekraczały wysokość 30 m. Jednak po serii tragicznych wypadków zmniejszono nieco wysokość, lecz i tak konstrukcja sięga czwartego piętra.Rzęsiście oświetlona budowla wystaje niejednokrotnie ponad dachy domów miasta, tak że jej wierzchołek przesuwa się majestatycznie ponad budynkami. Konstrukcja wieży św. Róży składa się z metalowego rusztowania, drewnianych wsporników i niezwykle bogato udekorowanej obudowy z masy papierowej. Waga tak wysokiej budowli jest niebagatelna i przekracza pięć ton. Aby unieść tak ogromny ciężar i nie przewrócić go podczas procesji, tragarze, zwani tutaj "kawalerami św. Róży", muszą długo ćwiczyć. Zwłaszcza trudna i niebezpieczna jest operacja uniesienia w górę "macchiny". Musi się to odbywać równo i jednocześnie z każdej ze stron, gdyż inaczej może dojść do przechyłów wieży, grożących jej przewróceniem. Prestiżowe zajęcie tragarzy wymaga doświadczenia i dlatego czynią to przeważnie ci sami z roku na rok, rzadko i nieznacznie zmieniając skład osobowy zespołu. "Kawalerowie św. Róży" traktują swoją misję bardzo poważnie. Noszą białe tradycyjne stroje i w tym samym kolorze chusty na głowach, a w talii są przepasani czerwonymi szarfami. Po dziesięciu latach noszenia mają prawo do założenia prestiżowej niebieskiej szarfy. Wieczorna procesja, której trasa liczy ok. jednego kilometra, ściąga do Viterbo wielu widzów z całego Lacjum, którzy wraz z mieszkańcami zapełniają tłumnie ulice, okna, balkony i dachy pobliskich domów. Zawsze pozostaje dreszczyk emocji, iż wieża może się przewrócić. Tak nieraz bywało. W 1801 r. krzyk okradzionej przez złodzieja kobiety spowodował tumult wśród widzów. Wybuchła panika i 22 osoby zostały stratowane na śmierć. Trzynaście lat później w wyniku zawalenia się części ogromnej wieży dwóch tragarzy poniosło śmierć, a kilku innych zostało rannych. W 1820 r. zbudowana przez Angelo Papiniego nowa wieża została przewrócona na głównej ulicy Viterbo, zwanej Corso Italia. Stało się tak na skutek rozkołysania wysokiej konstrukcji przez niefrasobliwych tragarzy, którzy nadużyli wina, świętując zakończenie budowy nowego obiektu. W 1893 r. ulewny deszcz uniemożliwił rozpoczęcie procesji, a podniecona takim obrotem sprawy grupa anarchistów zniszczyła wieżę, podpalając ją. Wreszcie stosunkowo niedawno, w 1967 r., przechył wieży wymusił przerwanie procesji. Na szczęście obyło się bez ofiar w ludziach. Każda wieża nosi nazwisko swojego konstruktora. Obecnie używana nazywa się Giuseppe Zucchi i została zbudowana w 1967 r. Otrzymała przydomek "lot aniołów", ze względu na liczne postacie tych duchów niebieskich, umieszczone na czterech kolejnych piętrach. Na samym szczycie budowlę wieńczy postać św. Róży. W miejscowym muzeum można zobaczyć modele wież noszonych w procesjach w przeszłości. Viterbo leży przy drodze do Rzymu, a więc łatwo tu zajrzeć podczas pielgrzymki do Wiecznego Miasta.
CZYTAJ DALEJ

Nowenna do Św. Brata Alberta

[ TEMATY ]

nowenna

św. Brat Albert

św. Brat Albert Chmielowski

Archiwum autora

Nowenna do odmawiania przed wspomnieniem św. Brata Alberta Chmielowskiego lub w dowolnym terminie.

W. Boże wejrzyj ku wspomożeniu memu.
CZYTAJ DALEJ

W Warszawie wręczono nagrody im. Włodzimierza Pietrzaka

2025-06-16 19:58

[ TEMATY ]

Warszawa

Civitas Christiana

Kard. Kazimierz Nycz, prof. Maria Lubryczyńska, konserwator wielu obiektów sakralnych, ks. Roman Szpakowski SDB, prezes Stowarzyszenia Wydawców Katolickich oraz Sanktuarium Matki Bożej Gietrzwałdzkiej otrzymali tegoroczną Nagrodę im. Włodzimierza Pietrzaka. Jedno z najstarszych niepaństwowych wyróżnień przyznaje Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. Uroczysta gala odbyła się dzisiaj w dawnym Pałacu Prymasowskim (hotel Bellotto) w Warszawie.

Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka przyznawana jest nieprzerwanie od 1948 roku. Honoruje osoby i instytucje za wybitne osiągnięcia w działalności kulturalnej, społecznej i edukacyjnej, które łączą merytoryczny walor aktywności społeczno-kulturalnej ze świadectwem wierności wartościom chrześcijańskim i patriotycznym.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję