Reklama

Polska

Górnicze tradycje – Barbórka 2021

Nie ma chyba drugiej grupy zawodowej, która kultywowałaby swoje tradycje z takim szacunkiem jak górnicy.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Po kilkudziesięciu latach funkcjonowania kopalń w Bełchatowie i Turowie, oddziałów spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna z Grupy PGE, nie ma wątpliwości, że wkład, jaki obie kopalnie włożyły w rozwój terenów, na których działają, jest olbrzymi. – To w dużej mierze dzięki górnikom Bełchatów z małej miejscowości stał się dynamicznie rozwijającym się miastem. Odkrywkowa kopalnia w Bełchatowie jest największym i najnowocześniejszym tego typu obiektem w Polsce. Kopalnia Turów to natomiast od kilkudziesięciu lat jeden z najważniejszych i największych zakładów przemysłowych Dolnego Śląska – mówi Andrzej Legeżyński, prezes Zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna.

Górnicy to grupa zawodowa, dla której pielęgnowanie bogatej tradycji od zawsze stanowiło ważny element obyczajowości. Nie ma chyba drugiej grupy zawodowej, która z takim szacunkiem kultywowałaby swoje tradycje i obyczaje – podkreśla Andrzej Legeżyński.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

A jest ich mnóstwo, choćby górniczy mundur i czako z pióropuszem, słynne karczmy piwne z pochodem lisów, skokiem przez skórę i w końcu patronka górniczej braci – św. Barbara. Poniżej przedstawiamy minisłowniczek niektórych górniczych symboli.

Reklama

Barbórka – od połowy XVIII wieku to tradycyjne święto obchodzone jest w kopalniach na ziemiach polskich w dniu św. Barbary, 4 grudnia. Pierwsze obchody miały miejsce w okręgu wydobycia rud ołowiowo-srebrowych w Tarnowskich Górach. Nieco później narodziła się tradycja świeckiej części obchodów, cywilizująca górnicze zwyczaje spędzania czasu przy kuflu piwa – napoju powszechnym i tanim, nierzadko zastępującym posiłek.

Barwy górnicze to czerń i zieleń. Czerń jest symbolem podziemnych ciemności, a zieleń – górniczych tęsknot za zielenią lasów i pól w czasie pracy pod ziemią.

Comber babski – karczma piwna dla damskiej części załogi górniczej.

Czako – nakrycie głowy noszone łącznie z galowym mundurem górniczym. Przy czako zamocowany jest pióropusz symbolizujący miotełkę, którą dawniej górnicy używali do czyszczenia otworów strzałowych w masach skalnych. Kolory piór mają swoją symbolikę: zielone noszą generalni dyrektorzy, białe – inżynierowie i technicy górniczy, czarne – górnicy dołowi, czerwone przynależą orkiestrze górniczej, a biało-czerwone – tamburmajorowi.

Godło górnicze – obecne godło składa się ze skrzyżowanych ze sobą żelaznego młotka – pyrlika oraz żelaznego klina, zwanego żelazkiem, czyli najstarszych znanych narzędzi górniczych. Pierwotnym symbolem górnictwa był róg.

Karczma piwna – uroczyste zebranie gwarków, którzy są podzieleni na Ławę Lewą i Ławę Prawą, czyli dwa rywalizujące ze sobą zespoły. Ławom gwarków przewodniczą kontrapunkty oraz kantorzy. Karczmy piwne wywodzą się z tradycji spotkań gwarków w najstarszych uczelniach górniczych Europy (XVIII–XIX wiek).

Reklama

Mundur górniczy podkreśla rangę górniczego zawodu. Pelerynka symbolizuje przedłużony kaptur chroniący gwarka przed wodą lejącą się ze stropu, a złote guziki przyszyte skośnie na piersi kiedyś były wypustkami, za które górnik wtykał m.in. lonty. Pierwsze polskie mundury górnicze kroju wojskowego wprowadził w 1817 r. ustawą o Korpusie Górniczym prekursor górnictwa i szkolnictwa górniczego Stanisław Staszic.

Skok przez skórę – na karczmach piwnych symbolizuje przyjęcie młodych górników, czyli lisów, do braci górniczej. Skórzany fartuch, zwany skórą lub łatą, należał do najbardziej charakterystycznych elementów stroju górnika dołowego. Karczma rozpoczyna się pochodem lisów i skokiem przez skórę młodych adeptów sztuki górniczej.

Święta Barbara jest patronką wszystkich pracowników narażonych na nagłą i niespodziewaną śmierć, czyli: górników, hutników, marynarzy, rybaków itd. Jak głosi legenda, to nieprzeciętnej urody dziewczyna, żyjąca na przełomie III i IV wieku. Jej ojciec został rażony piorunem zaraz po tym, jak kazał ją ściąć za przejście na chrześcijaństwo. Opiece św. Barbary polecają się wszyscy, którzy chcą sobie uprosić u Pana Boga szczęśliwą śmierć.

2021-11-22 20:57

Oceń: +3 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Barbórka i górniczy trud

Niedziela sosnowiecka 51/2022, str. IV

[ TEMATY ]

barbórka

Piotr Lorenc/Niedziela

Podczas Mszy św. w intencji górników w parafii św. Barbary w Sosnowcu

Podczas Mszy św. w intencji górników w parafii św. Barbary w Sosnowcu

Wspomnienie św. Barbary to ciągle ważne święto dla mieszkańców Zagłębia. I choć nie ma już tutaj żadnej czynnej kopalni, to górnicy i etos pracy pozostał.

Dlatego w zagłębiowskich świątyniach w Sosnowcu, Dąbrowie Górniczej, Czeladzi, Będzinie sprawowane były Msze św. w intencji Ojczyzny i górniczej braci. Były to spotkania wspomnieniowe. Inaczej było tylko w Jaworznie, gdzie działają szyby górnicze. Tam modlono się o to, by móc węgiel jak najdłużej wydobywać.
CZYTAJ DALEJ

12 tys. młodych z Polski i tysiąc z Polonii weźmie udział w Jubileuszu Młodych w Rzymie

2025-07-02 07:30

[ TEMATY ]

Rzym

Adobe Stock

12 tys. młodych z Polski i około tysiąca z Polonii zarejestrowało się na wyjazd na Jubileusz Młodych w Rzymie od 28 lipca do 3 sierpnia. Najwięcej z Małopolski, Lubelszczyzny i Mazowsza - poinformował PAP dyrektor Krajowego Biura Organizacyjnego ŚDM ks. Tomasz Koprianiuk.

W ramach obchodów w Kościele katolickim Jubileuszu Roku Świętego zaplanowano m.in. Spotkanie Młodych w Rzymie 2025, czyli Jubileusz Młodych, który odbędzie się w dniach 28 lipca 2025 – 3 sierpnia 2025 r.
CZYTAJ DALEJ

Watykan: papież przyjął premier Włoch. O czym rozmawiali?

2025-07-02 14:50

[ TEMATY ]

Premier Włoch

Papież Leon XIV

bezpieczeństwo żywnościowe

PAP/EPA

Papież Leon XIV i włoska premier Giorgia Meloni

Papież Leon XIV i włoska premier Giorgia Meloni

Temat szczytu poświęconego bezpieczeństwu żywnościowemu, który odbędzie się pod koniec lipca w Etiopii to jedna z kwestii poruszonych podczas papieskiej audiencji dla włoskiej premier Giorgii Meloni.

Jak informuje agencja ANSA włoska premier podarowała Ojcu Świętemu grafikę z 1600 roku przedstawiającą Angelicum, uczelnię, na której studiował papież Leon XIV. Premier poruszyła między innymi temat szczytu poświęconego bezpieczeństwu żywnościowemu, który odbędzie się pod koniec lipca w Etiopii.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję