Pierwsze czytanie dzisiejszej Liturgii Słowa pochodzi z pierwszej części Księgi Jeremiasza obejmującej rozdziały 1-25, na które składają się prorockie wyrocznie skierowane przeciw Judzie i Izraelowi. Napiętnowane zostają w nich bałwochwalstwo, łamanie przymierza i niesprawiedliwość postępowania. Zapowiedź kary dotyczy także przywódców politycznych i religijnych Jerozolimy, którzy nie wypełnili powierzonej im misji zgodnie z Bożym zamysłem i doprowadzili lud do odstępstwa od wiary w prawdziwego Boga. Ten dramat powszechnej niewierności spotyka się z odpowiedzią, której pośrednikiem staje się prorok zapowiadający sąd i sprawiedliwą karę. Prorockie wyrocznie nie ograniczają się jednak tylko do napiętnowania ludzkiej niewierności oraz zapowiedzi sądu i kary. Jeremiasz zapowiada Bożą interwencję, która przewyższy ludzką słabość i grzech. Sam Bóg stanie po stronie swojego ludu, ujmie się za nim, okazując dobroć i miłosierdzie.
Słowa Jeremiasza są skierowane przeciw królom judzkim, którzy przez swoją niewierność doprowadzili do katastrofy. Bóg jednak przez usta proroka zapowiada sprawiedliwą karę – w istocie, ostatnich władców panujących w Jerozolimie spotkał tragiczny los. Dalsza część wyroczni dotyczy już bezpośrednio samego ludu – jest to zapowiedź odrodzenia, pełnej realizacji przymierza, co obejmuje także nowych, nieskompromitowanych przywódców. Kluczowy moment prorockiego przekazu stanowią słowa o sprawiedliwej Odrośli Dawida. Hebrajski termin „Odrośl” (cemah) używany jest w tradycji starotestamentalnej na określenie Mesjasza. Ten sam motyw pojawia się w mesjańskim poemacie z Księgi Izajasza: „I wyrośnie różdżka z pnia Jessego, wypuści odrośl z jego korzeni” (Iz 11, 1). Przymiotnik „sprawiedliwy” u obu proroków odnosi się do prawowiernego potomka z dynastii Dawidowej, który będzie przewodził Izraelowi zgodnie z wolą Bożą. Lud będzie się cieszył błogosławieństwem właściwym dla czasów mesjańskich, w których Bóg wypełni swoje obietnice. Jeremiasz podaje także imię przyszłego króla: „Pan naszą sprawiedliwością”. Jest to gra słów, która nawiązuje do panującego wówczas króla Sedecjasza (znaczenie imienia: Pan jest moją sprawiedliwością). W ten sposób prorok podkreśla kontrast między aktualną dramatyczną sytuacją zepsucia a zapowiadaną przyszłą pomyślnością, której gwarantem będą sam Bóg i namaszczony przez Niego władca. Pojęcie sprawiedliwości oznacza w tym kontekście pełnię Bożej obecności i zbawczego działania. Jeremiasz nie odnosi się w swoim przepowiadaniu do końca czasów i zbawienia eschatologicznego. Zapowiada odnowienie dynastii Dawidowej po okresie jej upadku (kryzys i niewola babilońska). Odnowienie to nie dokona się jednak według norm politycznych, lecz dzięki szczeremu powrotowi do wymagań przymierza. Ten powrót spotka się z hojną odpowiedzią Boga, który pozostaje wierny złożonym obietnicom i gotów jest napełnić swój lud obfitym błogosławieństwem.
Pomóż w rozwoju naszego portalu