Zaczęło się od „Przytuliska dla służących” prowadzonego przez Bractwo Najświętszej Panny Maryi Królowej Korony Polskiej, które za jedno ze swoich podstawowych zadań uznało „pracować nad podniesieniem stanu służących i robotnic pod względem moralnym i materialnym”. Z okazji poświęcenia kaplicy i domu Zgromadzenia Służebnic Serca Jezusowego w dniu 26 lipca 1896 r. mówił ks. J. S. Pelczar: „Wiadomo, jakie grożą niebezpieczeństwa służącym nie mającym miejsca i jak ciężką jest ich dola, gdy się stają niezdolnymi do pracy. Otóż Zgromadzenie... utworzyło bezpłatne schronisko, połączone ze szkołą praktyczną, gdzie w ciągu dwu lat 717 służących znalazło schronienie i naukę, a zamierza także założyć Stowarzyszenie Żywego Różańca i wzajemnej pomocy”. W 1897 r. urzeczywistniono ideę wspólnej kasy zapomogowej, co było wyraźnym dowodem, że koncepcja opieki nad sługami zaczyna przybierać bardziej realne - odpowiadające społecznemu zapotrzebowaniu - kształty.
W czasie 22 lat pobytu bp. Józefa Pelczara w Krakowie los nie szczędził mu różnorakich doświadczeń, także i tych bolesnych, które jednak go nie załamały, ale przygotowały do najważniejszego etapu życia - pasterzowania w diecezji przemyskiej.
W wydanej w 1917 r. książce Wezwanie do pracy nad duchownem odrodzeniem się narodu Polskiego (cały dochód z jej sprzedaży został przeznaczony na odbudowę zniszczonych kościołów diecezji przemyskiej) bp Pelczar kierował do kapłanów słowa: „... Pasterz ma pamiętać, że według słów Pisma Świętego jego opiece powierzony jest ubogi i sierota, niechże przy pomocy zakonnic i stowarzyszeń (zwłaszcza Towarzystwa św. Wincentego à Paulo lub Związku Katolicko-Społecznego) opiekuje się ubogimi, sierotami, chorymi, opuszczonemi dziećmi, a jeżeli może, stara się o założenie ochronki dla dzieci, domu przytułku dla starców i kalek, szpitala dla chorych, schroniska dla służących i.t.p.”... Słowa te jak ziarna rzucone na żyzną glebę wydały wspaniałe owoce. Już na progu odzyskania przez Polskę niepodległości, w grodzie nad Sanem prowadziło działalność wiele zakładów opiekuńczych, których zadaniem było niesienie pomocy - materialnej i duchowej - najbardziej potrzebującym. Ich założycielami i opiekunami byli księża i siostry zakonne.
Jedną z istotnych dróg, prowadzących do rozwiązania wielu kwestii społecznych, była - według św. Józefa Sebastiana - działalność stowarzyszeń. Według swoich statutowych zadań miały one być odpowiedzią na konkretne wskazania encyklik i innych dokumentów społecznych Kościoła. Od początku sprawowania rządów w diecezji przemyskiej dążył do uaktywnienia licznych organizacji i do stworzenia nowych. To z jego inicjatywy powstał Związek Katolicko-Społeczny, którego zadaniem było „krzewienie i umacnianie zasad katolickich w życiu prywatnym, rodzinnym i publicznym, jako też w wychowaniu młodzieży”. Wokół tej organizacji miały skupiać się rzesze ludzi dobrej woli.
W 1910 r. Związek został połączony z Bractwem Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polskiej, co miało na celu jego uaktywnienie i przyciągnięcie liczniejszej grupy członków (w 1911 r. skupiał ok. 150.000 członków). Jego oddziały istniały w ok. 300 parafiach na 316 istniejących. Z inicjatywy Związku powstało 101 czytelni, 93 kółka rolnicze, 99 kas pożyczkowo-oszczędnościowych, 52 straże pożarne, 13 ochronek, 5 parafialnych domów ludowych i 5 domów dla ubogich. Urządzono także 17 kursów dla analfabetów.
Rozwojowi tej organizacji - zalecanej przez Biskupa do wprowadzenia w każdej parafii - przeszkodził wybuch I wojny światowej. Dopiero 2 lutego 1918 r. działalność jej została wskrzeszona. Na jej czele stanął Józef Kędzierski. Wówczas to miasto podzielono na 23 rejony, wyznaczając dla każdego opiekuna lub opiekunkę ubogich.
Aktywną działalność w tym okresie prowadził Komitet diecezjalny opieki na sierotami wojennymi.
Podczas XV. Kongregacji Księży Dziekanów odbytej 3 czerwca 1919 r. w Przemyślu bp Pelczar, omawiając zagadnienie akcji katolicko-społecznej wypowiedział znamienne słowa: „Do tej akcji od lat trzynastu zachęcam gorąco wszystkich kapłanów mojej dyecezyi, wołając za papieżem Leonem XIII: «Wyjdźcie z zakrystii», to jest, pracujcie gorliwie nie tylko w kościele, ale i poza kościołem, opiekując się po ojcowsku maluczkimi, ubogimi, nieszczęśliwymi i ciemnymi na duszy i czyniąc dla nich tyle dobrego, ile możecie. W tej też myśli założyłem Związek Katolicko-Społeczny i połączyłem go z Bractwem Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polskiej, aby dlań pozyskać opiekę Bogurodzicy i odpusty. Niestety, nie u wszystkich Rządców parafii znalazłem należyty posłuch; byli nawet i są tacy, którzy sądzą, że praca poza kościołem z ludem i dla ludu jest nieznośnym a niepotrzebnym ciężarem i uszczerbkiem dla powagi pasterskiej... Znani wrogowie religii stali się rzekomo jej obrońcami (odnosiło się to głównie do socjalistów - R. T.). - Cóż teraz czynić? Oto trzeba czemprędzej odzyskać zaufanie ludu, a w tym celu spotęgować gorliwość pasterską i rozszerzyć ją także na pole społeczne, gdzie żniwo jest przeobfite, a robotników mało...”. Jakże mądre i odważne słowa.
W liście otwartym do posłów diecezji przemyskiej a pośrednio do wszystkich posłów Sejmu Ustawodawczego (1921 r.) bp Józef Sebastian Pelczar pisał: „... Zadaniem prawdziwej demokracji jest wymierzać wszystkim sprawiedliwość i jednoczyć wszystkich w służbie dla Ojczyzny. Po wsiach i miastach, u tak zwanych chałupników i robotników dziennych gości nieraz bieda materjalna, zwłaszcza gdy brakuje zarobku, albo gdy choroba ojca czy matkę rodziny powali na łoże; trzeba tedy nieść im pomoc...”.
16 sierpnia 1923 r. sejm uchwalił - tak bardzo oczekiwaną - ustawę O opiece społecznej. Na łamach Kroniki Diecezji Przemyskiej dokonano ogólnej charakterystyki tego bardzo ważnego aktu prawnego. W końcowym fragmencie opublikowanego artykułu czytamy: „... Dziedzina opieki nad nieszczęśliwymi należy do najpiękniejszych przejawów życia katolickiego i jest właściwą posłannictwu Kościoła, który ma w swych dziejach wielkie na tem polu pomniki. Ileż zakonów, zgromadzeń, zakładów i prac powstało, i w trwałe dzieła się rozwinęło. Kapłan, którego serce nie interesuje się niedolą swych owieczek, nie jest kapłanem według Serca Jezusowego, tak zawsze pełnego litości i miłosierdzia. Dzisiaj, kiedy państwo nasze nie jest w stanie unieść wszystkich ciężarów związanych z bytowaniem organizmu państwowego, nie jest w możności z funduszów publicznych dać całkowitej opieki społecznej, właśnie księża mają wdzięczne zadanie rozbudzenia ofiarności na cele opieki nad nieszczęśliwymi i dopomagania tą drogą swej ojczyźnie, aby w niej sierotom działo się dobrze. Nawet innowiercy, patrząc na dobroczynną działalność kapłana, nabierają szacunku nietylko dla niego, ale i dla Kościoła Katolickiego, który ma swe sługi miłosierne i wrażliwe na niedolę ludzką”.
28 marca 1924 r. o godz. 2.00 zaopatrzony świętymi sakramentami zasnął w Panu w 83. roku życia a w 60. kapłaństwa bp Józef Sebastian Pelczar. Jak napisała s. Karolina Maria Kasperkiewicz poszedł „z płonącym sercem na spotkanie z Panem”.