Reklama

Diecezja kielecka

Niedziela kielecka 9/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Odrodzenie diecezji kieleckiej w 1882 r. nastąpiło w odmiennej sytuacji politycznej i społecznej. Klęska powstania styczniowego w 1864 r. i związane z tym konsekwencje zaciążyły w dużej mierze na sytuacji Kościoła katolickiego w Królestwie Polskim. Bezwzględna polityka rusyfikacji, zsyłki i represje ze strony carskiej Rosji odbijały się również na duchowieństwie katolickim, czynnie zaangażowanym w działalność niepodległościową i walki powstańcze. Od tej pory carat prowadził bezwzględną politykę wynarodowienia, poprzez wprowadzenie do szkół obowiązkowego nauczania w języku rosyjskim. W sytuacji, kiedy swobody obywatelskie zostały ograniczone do minimum, a wszelka działalność w duchu narodowym surowo była tępiona, Kościół był jedyną ostoją, gdzie przetrwać mogła nie tylko wiara katolicka, ale też polska mowa, myśl patriotyczna, przywiązanie do Ojczyzny i tradycji narodowej.
W 1865 r. rząd skonfiskował w Kielcach część majątków kanoników kieleckich, a ich budynki wyburzono. Wkrótce na miejscu tych budynków stanęła cerkiew Wniebowstąpienia. Dobra kapituły kieleckiej, stanowiące podstawę utrzymania Seminarium Duchownego, przejął Skarb Państwa. Pracownicy Seminarium w tym czasie niejednokrotnie poddawani byli szykanom za „działalność antypaństwową”. Szczególnie surowe represje zastosowano w 1893 r. Seminarium zostało zamknięte na 4 lata, a księża profesorowie skazani na kilka lat zsyłki na Syberię. 13 spośród 16 alumnów wykluczono z Seminarium i powołano do służby wojskowej.
W tych bardzo trudnych warunkach rządy nad diecezją przyszło sprawować bp. Augustynowi Łosińskiemu, którego ingres nastąpił w 1907 r., po śmierci bp. Antoniego Kulińskiego. Mimo ogromnych trudności i ciągłych represji ze stronny władz gubernialnych, Kościół diecezji kieleckiej prowadził szeroką działalność na płaszczyźnie religijnej, ale też na polu charytatywnym, edukacji i kultury. Nie sposób wymienić tu wszystkich inicjatyw. Do najważniejszych należy z pewnością: Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich, którego założycielem był ks. Marceli Godlewski. Rozwijało się ono bardzo prężnie w parafiach Zagłębia Dąbrowskiego. Szacuje się, że należało do niego blisko 3 tys. ludzi. Stowarzyszenie walczyło z pijaństwem, podnosiło poziom edukacji prowadząc kursy, odczyty, pogadanki; organizowało też spółdzielnie, sklepy i instytucje samopomocy, rozbudzało ducha narodowego. Ponadto w 30 parafiach diecezji rozwijał swą działalność Związek Katolicki, którego członkowie prowadzili biblioteki, ochronki dla dzieci. Dużą pomoc w pogłębianiu świadomości religijnej stanowiły też czasopisma katolickie, które pojawiły się w diecezji na początku XX w: Mariawita - wydawany od 1903 r. oraz stanowiąca jego kontynuację Jutrzenka. W 1906 r. pojawił się zaś Przegląd Diecezjalny skierowany do kapłanów.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. przyszedł czas swobodnego wyznawania wiary i nieskrępowanej działalności Kościoła. Podpisany przez Rzeczypospolitą w 1925 r. konkordat ze Stolicą Apostolską wprowadzał szereg istotnych zmian. Reformy dotyczyły również organizacji diecezji. W 1882 r. granice diecezji obejmowały teren wydzielonej już wcześniej części wikariatu apostolskiego. Diecezja kielecka w 1883 r. liczyła 8 dekanatów i 229 parafii, 16 filii oraz 110 kaplic publicznych. Po 1925 r. diecezja kielecka liczyła 24 dekanaty i 220 parafii, 13 filii i 142 kaplice. Zmienił się także obszar diecezji. Zagłębie Dąbrowskie przeszło do diecezji częstochowskiej.
Okres dwudziestolecia międzywojennego to czas wielu inicjatyw w Kościele katolickim. Ówczesna obecność Kościoła widoczna jest niemal we wszystkich przejawach życia społecznego. W naszej diecezji na tym polu swoje zasługi ma bp. Łosiński. Jako duszpasterz diecezji była autorem wielu inicjatyw. W 1917 r. powołał Diecezjalną Komisję Budowlaną i Artystyczną, której zadaniem było nadzorowanie i pomoc w powstawaniu nowych kościołów i restaurowaniu starych. Powołał Muzeum Diecezjalne w gmachu Seminarium, w którym zgromadzono wszystkie zabytki sztuki sakralnej i cenne dzieła. W trosce o oprawę liturgiczną i muzykę sakralną w 1922 r. powstała Biskupia Szkoła Muzyczna w Kielcach. Następnie utworzono Komisję Liturgii i Muzyki Kościelnej. W 1936 r. powołano także Związek Chórów Kościelnych Diecezji Kieleckiej.
Bp Łosiński położył podwaliny pod szkolnictwo katolickie w diecezji. W 1923 r. powstało Towarzystwo Opieki nad Gimnazjum Katolickim przemianowane na Towarzystwo Szkoły Katolickiej w Kielcach, z którego utworzono dwie szkoły: w 1923 r. Gimnazjum Katolickie im. Stanisława Kostki oraz w 1927 r. Seminarium Nauczycielskie Żeńskie. W 1934 r. na miejsce Seminarium powołano Żeńskie Gimnazjum im. Królowej Jadwigi. Dobrą formację młodzieży dawało również dynamicznie rozwijające się harcerstwo.
W tym czasie rozwija się mocno duszpasterstwo świeckich, którzy zrzeszali się w licznych organizacjach czy stowarzyszeniach katolickich działających przy parafiach. Ich liczebność szacuje się na ponad 30 w diecezji w 1926 r. Najliczniejsze to: Koła Żywego Różańca, Apostolstwo Modlitwy, Bractwa Różańcowe.
Działalność Kościoła kieleckiego zdynamizowało w 1931 r. powołanie przez bp. Łosińskiego diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej. IAK obejmował swoją pracą różnorakie płaszyczyzny życia religijnego i społecznego. Członkowie AK na terenie swoich parafii organizowali odczyty i rekolekcje. Byli też obecni w sporcie i muzyce, prowadzili kursy w zakresie edukacji zdrowotnej, rolniczej, ratownictwa medycznego i inne. Propagowali i kolportowali prasę katolicką. Kościół widoczny był również w działalności charytatywnej. Duża w tym zasługa powstałej w 1931 r. Caritas. Działała w 35 oddziałach parafialnych, pomagając chorym, biednym, sierotom i starszym.
Życie Kościoła kieleckiego w dwudziestoleciu międzywojennym obfitowało w wiele istotnych wydarzeń religijnych, które wpływały na pogłębienie życia religijnego wiernych: Ogólnodiecezjalny Kongres Eucharystyczny w 1934 r., 900-lecie urodzin św. Stanisława biskupa krakowskiego w 1936 r. Uroczystości, również patriotyczne, łączyły się z zaangażowaniem ze strony wiernych we wszystkich parafiach, gdzie odprawiano nabożeństwa, procesje, organizowano rekolekcje.
Coraz większe zaangażowanie świeckich w inicjatywy duszpasterskie wynikało nie tylko z odzyskanej swobody w wolnym kraju, ale też w dużej mierze z dobrego przygotowania duchowieństwa do pracy z wiernymi dzięki lepszemu poziomowi Wyższego Seminarium Duchownego. Na terenie diecezji istniało kilka organizacji zrzeszających duchowieństwo: Związek Księży Prefektów, Związek Księży Misjonarzy Diecezjalnych oraz Stowarzyszenie Wzajemnej Pomocy Kapłanów, z którego inicjatywy wybudowano w 1925 r. Dom Księży Emerytów. Prężnie rozwijał się rynek drukarni i wydawnictw katolickich, a wśród nich otwartej w 1919 r. Księgarni Diecezjalnej „Jedność”. Wydano co najmniej 20 ciekawych czasopism, również naukowych, z Przeglądem Homiletycznym na czele. Zapleczem inteligencji katolickiej miał być również utworzony w 1938 r. przez nowo mianowanego bp. Czesława Kaczmarka Instytut Wyższej Kultury Religijnej w Kielcach. Jego rozwój jednak - tak jak i pozostałych licznych inicjatyw - zahamował wybuch II wojny światowej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10 przestępstw seksualnych wobec dzieci

2024-06-25 10:25

[ TEMATY ]

komunikat

Red.

Angielska diecezja Portsmouth nie komentuje sprawy polskiego ks. Piotra Glasa, oskarżonego o 10 przestępstw wobec osób małoletnich. Miał się ich dopuścić w latach 2002-2008, gdy był duszpasterzem na wyspie Jersey.

W „Przesłaniu do wiernych świeckich i duchowieństwa” opublikowanym na stronie internetowej diecezji poinformowano jedynie, że od czasu, gdy diecezja została powiadomiona przez policję z Jersey o oskarżeniach wobec duchownego, ks. Glas - zgodnie z obowiązującymi procedurami kościelnymi - nie pełni posługi duszpasterskiej.

CZYTAJ DALEJ

UE/ Unia Europejska rozpoczęła negocjacje akcesyjne z Ukrainą

2024-06-25 18:41

[ TEMATY ]

Unia Europejska

Ukraina

Adobe Stock

Unia Europejska we wtorek w Luksemburgu zainaugurowała negocjacje akcesyjne z Ukrainą. "To kamień milowy w naszych stosunkach" - zadeklarowała w imieniu UE szefowa MSZ Belgii Hadja Lahbib. "Potwierdzamy przystąpienie do rozmów akcesyjnych" - powiedziała wicepremierka Olha Stefaniszyna reprezentująca Ukrainę.

Ministerka spraw zagranicznych Belgii, która obecnie sprawuje przewodnictwo w UE, podkreśliła, że proces rozszerzenia jest geostrategiczną inwestycją w pokój, bezpieczeństwo, stabilność i dobrobyt. Dodała, że UE docenia determinację Ukrainy w realizacji programu reform UE, zwłaszcza w kontekście rosyjskiej agresji, i oczekuje zaangażowania we wdrażanie kolejnych reform.

CZYTAJ DALEJ

Papież o narkomanii: walka z tą plagą wymaga odwagi

2024-06-26 09:41

[ TEMATY ]

narkotyki

uzależnienia

papież Franciszek

PAP/EPA/ANGELO CARCONI

Nie możemy być obojętni w obliczu tragedii milionów ludzi uzależnionych od substancji odurzających, a także w obliczu skandalu nielegalnej produkcji i handlu narkotykami – powiedział Papież na audiencji ogólnej. Dziś wyjątkowo nie kontynuował cyklu katechez o Duchu Świętym, lecz skupił się na jednym temacie: walce z narkomanią. Podkreślił, że jest to plaga, która rodzi przemoc, sieje cierpienie i śmierć. Dlatego „wymaga aktu odwagi ze strony całego społeczeństwa”.

Okazją ku temu jest przypadający właśnie dziś Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Nadużywaniu Środków Odurzających i ich Nielegalnemu Handlowi. Cytując św. Jana Pawła II, Franciszek zauważył, że narkomania zubaża ludzkie wspólnoty, pomniejsza siłę człowieka i jego kręgosłup moralny, podważa wartości i niszczy chęć do życia. Papież przypomniał jednak, że narkotyki nie pozbawiają człowieka jego godności jako dziecka Bożego. Każdy z uzależnionych ma odrębną historię, którą trzeba zrozumieć i w miarę możliwości uzdrowić.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję