Tytuł mojej refleksji o zmarłym koledze nie ma znaczenia dogmatycznego. Chodzi mi raczej o to, że pewnie w niebie musi być wiele spraw do zrobienia, do których nieodzowną była obecność Księdza Wacława.
Drugi listopada. Wieczorna Msza św. Procesja w katedrze, kolejne stacje. Wśród tych, którzy wspominają, modlą się, kroczy ksiądz Wacław. To widzieliśmy. Potem pozostała tajemnica odchodzenia. Wieczorem zasiadł przy komputerze, by na diecezjalnej stronie zamieścić relację z dopiero co skończonej uroczystości. Godzina 22, dzwonek telefonu odrywa go od pracy. Długą chwilę rozmawia ze swoim kolegą kursowym ks. dziekanem Adamem Drewniakiem. To też wiemy. Kończy się rozmowa. Być może wtedy rozpoczął się dialog, który poznamy dopiero, kiedy i my tam się znajdziemy. Pan zaprasza swojego sługę w niebieskie wierzeje. Zdziwienie na twarzy miesza się z lękiem. Ale Mistrzowi się nie odmawia. Rano siostra Służebniczka zastaje go w fotelu. Rozlegają się telefony. Niedowierzanie. Odszedł ktoś ważny dla diecezji, dla przyjaciół.
W niedzielę wieczorem eksporta. Przewodniczy bp Edward Białogłowski. O ile pamiętam, to właśnie Jego zastąpił w posłudze ojca duchownego w naszym seminarium właśnie ksiądz Wacław. Egzortę pożegnalną wygłasza ks. prof. Andrzej Garbarz, kursowy kolega i duktor rocznika 1978. Oto jego pełne głębi i wczucia się w życie Przyjaciela słowa:
„Dzień Zaduszny Roku Pańskiego 2007 okazał się być dniem ostatnim na tej ziemi dla Kapłana, którego dzisiaj żegnamy modlitwą za zmarłych, do której, w tych dniach wzywa nas Kościół święty.
Ks. Wacław Partyka - z powołania - kapłan; z urzędu - prałat, scholastyk Kapituły Katedralnej Przemyskiej, wikariusz generalny Archidiecezji Przemyskiej, pracowity, gorliwy i sumienny kurialista, dla wielu kapłanów i świeckich - ojciec duchowny i spowiednik, „brat pielgrzymkowy”, rekolekcjonista i kaznodzieja, dla przyjaciół - po prostu Wacek. Z wykształcenia - historyk sztuki, krytyk, znawca, teolog. Z zamiłowania - artysta.
Można by wymieniać jeszcze wiele przymiotów i funkcji, jakimi wyróżniał się i jakie pełnił Zmarły Kapłan. Są one znane Panu Bogu i wszystkim, którzy Go spotkali w tym życiu. Wspólną ich cechą charakterystyczną jest to, że w swej bogatej osobowości umiał połączyć charyzmat kapłaństwa z artystyczną duszą.
Sięgam po statuty Synodu Archidiecezji Przemyskiej: „projekt okładki i skład komputerowy - ks. mgr Wacław Partyka”; biorę do ręki „Rocznik” czy „Adresownik Archidiecezji” - „projekt okładki - ks. Wacław Partyka”. I tak w wielu innych publikacjach - w księdze jubileuszowej dedykowanej Metropolicie Przemyskiemu „Numine Tuo Domine” i innych książkach jubileuszowych. Jego projektami ozdobione są okładki książek, np: „Nowe kościoły diecezji przemyskiej” i „Świadkowie wiary diecezji przemyskiej” oraz wiele, wiele innych pięknych i cennych publikacji.
Szczególną twórczością ks. Wacława była „plastyka pielgrzymkowa”. Był od początku jednym z organizatorów Pieszej Pielgrzymki Przemyskiej na Jasną Górę, a w ostatnim roku - jej dyrektorem. I jak sam napisał: „Od wielu już lat mam okazję współpracować przy powstawaniu (…) plastycznej oprawy związanej z pielgrzymką (…).
W «plastyce pielgrzymkowej» ks. Wacława znaczące miejsce zajmują plakaty i tzw. plakietki. «O ile - jak napisał sam ich autor - znaki pielgrzymkowe wykonywane są raz na kilka lat, o tyle plakietki pielgrzymkowe oraz plakaty tworzone są każdego roku. Najpierw jednak, zanim powstanie symbol, wypracowywany jest w zespole, w ścisłej współpracy z Wydziałem Duszpasterskim Kurii Metropolitalnej program rekolekcji w drodze, jakimi jest każdorazowa pielgrzymka. (…) Tak więc coroczny plakat, (…) plakietka i identyfikatory, zawierają w sobie hasło roku duszpasterskiego - pełne lub skrócone - wraz z symbolem nawiązującym do realizowanej treści».
Dobrze się stało, że te znaki i symbole zostały zamieszczone w książce z okazji 25-lecia Pielgrzymki Przemyskiej zatytułowanej «W duchu dziękczynienia». Dziś w duchu dziękczynienia za ten wymiar posługi naszego «pielgrzymkowego brata», i za całe jego życie, przeżywamy tę żałobną uroczystość. Oglądając symbolikę zawartą w twórczości plastycznej ks. Partyki dostrzegamy jego kapłańską troskę i trud artystyczny włączenia piękna w służbę prawdy i w służbę zbawienia.
W każdym wspomnianym dziele widoczny jest wyraźny schemat: Bóg - człowiek, a między nimi świat znaków Bożych i ludzkich. Dzieło sztuki w tym układzie jest znakiem jakiegoś - przynajmniej częściowego zrozumienia Bożego świata i Bożej tajemnicy. I jest propozycją daną innym, aby w tym znaku i przez ten znak - z Bogiem się spotykali. Sztuka sakralna bowiem zbliża człowieka do granicy Niewidzialnego, stara się wprowadzić go w świat ducha, niejako zmusza człowieka do refleksji, do zastanowienia się, czy proponowany mu znak, symbol, wizja artystyczna, są dostatecznie przekonujące, i czy mają dość siły, aby go przez tę granicę przeprowadzić.
Troską twórców dzieł sztuki sakralnej było i jest wciąż to, żeby w sposób figuralny czy symboliczny, oświadczyć odbiorcy: Opowiadam ci po ludzku historię Bożą tak, żebyś Boga i siebie mógł w niej znaleźć. Pokazują to monumentalne rzeźby i obrazy, choćby w naszej, pięknej przemyskiej bazylice katedralnej. Wchodził więc człowiek sercem i sumieniem do stajenki, by oddać hołd Nowonarodzonemu. Sercem i sumieniem przypadał do stóp krzyża, by wyrazić żal za swoje grzechy. Idzie na pielgrzymkę: «po nowe serce». Idzie, w otoczeniu pełnych wymowy symboli i znaków, by to «nowe serce» odzyskać, oczyścić, uszlachetnić, i te znaki mają mu w tym pomóc. Chodzi tylko wciąż o to, aby owych, proponowanych mu znaków, w swojej świadomości nie przerobił na zabytek muzealny. Aby treść zawarta w tych symbolach była wciąż żywa. I w tym pomagają nam tacy ludzie jak śp. ks. Wacław. Prowadził nas przez sztukę w tajemnicę Boga, abyśmy uczyli się patrzeć, zachwycać się i modlić.
Kiedyś Fra Angelico - człowiek, któremu do przedstawienia postaci Chrystusa obok złota, purpury i błękitu potrzebna była modlitwa, problem osobowości twórcy chrześcijańskiego ujął w pokorne zdanie: «Kto czyni dzieła Chrystusowe, z Chrystusem musi być zawsze». Inny sławny malarz Rubens powiedział o sobie: «Dusza moja religijna i artystyczna, albo lepiej, artystyczna, ponieważ religijna». Jakże te słowa pasują do sylwetki ks. prał. Wacława Partyki!
Niełatwa jest dziś droga do świadomego wżycia się w społeczność chrześcijańską, w Kościół jako w Mistyczne Ciało Chrystusa. Ileż trzeba spotkań z Chrystusem, by Chrystusa i Kościół dobrze rozumieć i by to zrozumienie doprowadziło do przyjęcia Chrystusa i jego praw! Ileż trzeba kazań, katechez, zabiegów duszpasterskich, aby przybliżać ludziom i budować Królestwo Boże. Gorliwie, pokornie i posłusznie, ofiarnie i z radością podejmował te zadania nasz Drogi Brat Wacław. Wypełnił swoje powołanie do końca. Dziękujemy dziś Panu Bogu za jego życie i posługiwanie.
Miał rację Kościół, gdy przed trzydziestoma niespełna laty potwierdził jego kapłańskie powołanie, konsekrując jego serce i namaszczając jego utalentowane ręce do posługi w Kościele. Dziś jako dojrzały, uformowany łaską Boga owoc, jest nam prawdziwym i pięknym świadectwem spotkania człowieka utalentowanego z ideą Królestwa Bożego. Do Królestwa tego prowadził słowem, kolorem, linią, kształtem. Sam szedł do niego tak, jak uczy nas Mistrz, Twórca tego Królestwa, Jezus Chrystus: «Jeśli nie staniecie się jak dzieci, nie wejdziecie do Królestwa». Wacław do tego Królestwa szedł jak dziecko - prostolinijny i szczery.
W wiadomościach internetowych, pod datą 15 lipca zapisano: «XXVII Piesza Pielgrzymka Przemyska dotarła do kresu pątniczej drogi». Dziś zapisujemy w sercach: «Ks. Wacław Partyka dotarł do kresu swej doczesnej pątniczej drogi». I tak, jak na Jasnej Górze prezentowane są poszczególne grupy pielgrzymkowe, tak my dzisiaj, w ufnej modlitwie prezentujemy niebu jego życie: «Przypatrzcie się powołaniu jego!».
Boże, który obdarzyłeś naszego brata Wacława godnością kapłańską, przez orędownictwo Błogosławionej Panny Maryi, Rodzicielki Twojego Syna i wstawiennictwo Twoich świętych, spraw, prosimy, aby został on na wieki włączony do ich społeczności. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen”.
Przed błogosławieństwem głos zabiera Ksiądz Arcybiskup. Mówi pełnym wzruszenia głosem: „Odchodzi ktoś dla mnie ważny w tych piętnastu latach mojej posługi w Przemyślu. Trudno przyjąć, że już go nie ma. Odchodzi Przyjaciel, ale i człowiek-instytucja. Trudno będzie zapełnić te miejsca, które pokornie i z wielką życzliwością zajmował, i realizował w naszej archidiecezji. Żegnam Go z wielkim smutkiem, ale i nadzieją, że jest już szczęśliwy, a Duch Święty pomoże nam zapełnić przestrzenie, które przez lata Ksiądz Wacław zagospodarowywał”.
180 kapłanów z milczeniu rozbiera się z szat liturgicznych. Wielu patrzy z niedowierzaniem na masywną dębową trumnę z mszałem, kielichem i skromną wiązanką kwiatów.
W poniedziałek od rana trwa animowana przez kleryków modlitwa. Spotykam idącego do archikatedry Księdza Arcybiskupa. „Widzisz, teraz trzeba ze czterech ludzi, by zrobić to, co on robił sam. Śmierć jest okrutna, ale też jest wielką dobrodziejką. Dopiero jak umarł widzimy, kogo mieliśmy, kogo straciliśmy”.
Tak, to prawda. Chociaż wszyscy mieliśmy świadomośc, że Wacław, to ważna figura. Wystarczy obejrzeć obwoluty wydanych przez wydawnictwo diecezjalne książek. Każda nosi znaki jego artystycznej ręki. Iluż biskupów szło w posługę obdarowanych przez Wacława artystycznie wymodelowanym herbem i zawołaniem. To nie tylko ręka artysty, ale też rozmodlone serce kapłana, który pochylał się nad kolejnymi posłaniami współbraci kapłanów, teraz już hierarchów.
Ręce to chyba synteza Wacława. Był rok wyżej w seminarium. Niewiele pamiętam z opowieści o jego naukowych sukcesach. Ale to, co mi utkwiło, i czego mu zazdrościłem, to fakt, że Wacława zawsze szukano, kiedy zepsuł się zegar, odmawiały posłuszeństwa wątłej wówczas „kondycji” urządzenia radiowe, telefony itp.
Potem była pierwsza posługa w parafii Zagórz. I znowu na daleką północ dicezji, gdzie wikariuszowałem, dochodziły nieco żartobliwe wieści, że wreszcie trzeba było Wacka posłać do Zagórza, aby ponaprawiał stare ornaty i chorągwie. Nie wiedzieliśmy, z jaką pieczołowitością pochylał się nad tymi dziełami sztuki, które dla nas były jedynie starymi elementami wystroju kościoła. W Zagórzu zapamiętano go z jeszcze jednego. Dobroci. Przed wieczornymi Mszami wyjeżdżał na parafię swoim motorowerkiem i podwoził do kościoła zdążające na Mszę św. staruszki.
Te utalentowane ręce zostały wolą biskupa posłane na dalsze doskonalenie się na KUL-u. Zastałem go, kiedy już kończył swoją edukację. Pokój pełen świeckich studentów, którym poświęcał się bez reszty. I wrócił do diecezji.
Na imieninach, tych ostatnich, bp Adam składając życzenia powołał się na powiedzenie Księdza Arcybiskupa o ludziach do niczego i do wszystkiego. Ksiądz Arcybiskup Senior nie wahał się powierzyć mu roli kierownika duchowego dla kleryków. Mistrz piękna ludzkich rąk okazał się nie mniej wrażliwym i kompetentnym artystą w rzeźbieniu piękna dusz powołanych do kapłaństwa.
Nie dziw zatem, że kiedy wybiła godzina Jego pogrzebu, u stołu Pańskiego stanęło przeszło 400 kapłanów. Liturgii przewodniczył Ksiądz Arcybiskup. Koncelebrowali bp Wacław Depo z Zamościa i nasi Księża Biskupi.
Kiedy bp Adam rozpoczął homilię, przez witraże wcisnęło się do bazyliki światło. I popłynęły słowa homilii o świetle właśnie.