Biblioteki kościelne w sensie ścisłym są własnością Kościoła katolickiego i innych chrześcijańskich ugrupowań wyznaniowych, w sensie szerszym zaś są to biblioteki utrzymywane przez państwo, związki lub instytucje społeczne dla kształcenia duchowieństwa i podnoszenia kultury religijnej w społeczeństwie. Zróżnicowanie bibliotek kościelnych nastąpiło wskutek rozwoju historycznego. Zaczęły powstawać różne ich rodzaje w zależności od charakteru instytucji, przy których je zakładano. I tak np. wyróżniamy m.in. biblioteki papieskie, katedralne lub kapitulne, kolegiackie, klasztorne, seminaryjne, dekanalne i parafialne. W Polsce powstawanie pierwszych bibliotek kościelnych datuje się prawdopodobnie od przyjęcia chrześcijaństwa. Wtedy to z zagranicy sprowadzano pierwsze rękopisy niezbędne do pracy duszpasterskiej, jak: księgi liturgiczne, biblie, zbiory kazań, co dało początek księgozbiorom kościelnym.
W diecezji sosnowieckiej istnieje kilka starych bibliotek, które posiadają bogate, cenne zbiory biblioteczne. Należy w tym miejscu wymienić choćby bibliotekę parafialną, która wywodzi się z klasztornych tradycji u ojców franciszkanów w Pilicy-Biskupicach, bibliotekę w parafii Świętej Trójcy w Będzinie czy we wspólnocie Świętych Wojciecha i Katarzyny w Jaworznie. „W części klasztornej dwie sale przeznaczone zostały na potrzeby biblioteki. W jednej z nich są stare księgi, takie jak: mszały, psałterze, księgo liturgiczne i inne zabytkowe pozycje książkowe. W sumie jest ich tutaj kilka tysięcy. Książki z tej części nie są udostępniane osobom z zewnątrz. W drugiej części znajdują się książki nowe. Z biblioteki najczęściej korzystają studenci. Zbiory z tej części mogą wypożyczać wierni z parafii i okolicy, jednak ci coraz rzadziej odwiedzają klasztorne zbiory i nieczęsto korzystają z tego typu dobrodziejstw” - zaznacza proboszcz pilickiej wspólnoty, o. Wacław Michalczyk OFM. Niestety, i tego zbioru nie ominęło nieszczęście. W Wielką Sobotę 1857 r. wybuchł pożar, który strawił bibliotekę. Obecne zbiory pochodzą z innych franciszkańskich placówek. Dominują książki o tematyce religijnej, choć pojawiają się też pozycje książkowe z zakresu psychologii, semantyki, ekonomii. Klasztorne zbiory powiększają się z roku na rok. Wiele książek pisanych jest po łacinie. Wśród perełek bibliotecznych zbiorów należy wymienić „Rozmyślania o tajemnicy naszej wiary”, wydane drukiem w 1621 r. Do ciekawostek należy zaliczyć również ręcznie pisany „Psałterz” oraz „Dziennik praw Królestwa Polskiego”, wydany przez cesarza Wszechrosji, króla Polski, Mikołaja I.
Kościół, doceniając wartość czytelnictwa dla formacji wiernych, popierał i organizował biblioteki. Od kapłanów wymagał czytania Pisma Świętego, by stali na straży doktryny objawionej przez Boga. Najstarszą formą zorganizowanego czytelnictwa religijnego były właśnie biblioteki parafialne, które kontynuowały tradycje starożytności. W Polsce czytelnictwo religijne rozwijało się początkowo wśród duchowieństwa diecezjalnego i zakonnego. Projekty organizacyjne bibliotek parafialnych powstały dopiero w 1907r.
Biblioteka parafialna w będzińskim kościele Świętej Trójcy działa nieprzerwanie od 22 lat. Jednak jej zalążków dopatrywać się można o wiele wcześniej. Od początku pracują w niej wolontariusze, którzy poświęcają swój czas nie tylko na propagowanie czytelnictwa.
„Prężnie działająca biblioteka parafialna w kościele Świętej Trójcy, to przede wszystkim zasługa jej wieloletniej kierowniczki Felicji Góry. To ona po przejściu na emeryturę poświęciła się propagowaniu czytelnictwa w parafii i mieście. Tą pasją zarażała inne osoby, które obecnie prowadzą bibliotekę i powstałą kilka lat później czytelnię. Pani Felicja wciąż pomaga swoim następczyniom” - zauważa prezes Akcji Katolickiej Katarzyna Maciejewska.
W bibliotece znajdują się nowości wydawnicze o tematyce religijnej, na kupno których nie każdy może sobie pozwolić. Jednak na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż kryje ona również niezwykłe „perełki”, które odkrywają przed czytelnikami zapomnianą historię. Gromadzone są tutaj artykuły i fotografie dotyczące historii parafii, Będzina oraz całego regionu zagłębiowskiego. Biblioteka dysponuje 4053 woluminami. Oprócz książek religijnych jest także literatura piękna o inspiracji chrześcijańskiej. Obszernym działem jest literatura hagiograficzna z biografiami Świętych oraz znanych osób. Dział regionalny gromadzi książki, czasopisma, teczki tematyczne, albumy, kroniki i przewodniki. Oprócz książek są tu gromadzone roczniki czasopism. Jest księgozbiór podręczny z przewodnikami po sanktuariach, biografiami Świętych czy historią Polski. Biblioteka czynna jest w niedzielę w godzinach od 10.00 do 12.30. Może więc z niej skorzystać każdy. Wśród czytelników jest też wielu studentów, osoby piszące prace dyplomowe, licencjackie i magisterskie.
Książki, które tutaj trafiły gromadzone były przez wiele lat. Ale powstanie biblioteki to przede wszystkim zasługa jej założycieli i prowadzących. Wśród nich byli m.in. nieżyjący już: ks. kan. Kazimierz Szwarlik, Liliana Szyroczyn i Anna Antos. Biblioteka mieści się w jednym z pomieszczeń kościoła. Od 1985 r. do 2005 r. kierowniczką biblioteki była Felicja Góra. Obecnie funkcję tę pełni Barbara Gajda. W bibliotece pracują także: Joanna Dyszy, Elżbieta Łyszczarz, Katarzyna Dyszy i Kinga Czaja.
Przy bibliotece powstała też czytelnia z księgozbiorem podręcznym, czasopismami i 166 teczkami tematycznymi. Organizowane są w niej wystawy. Ostatnia poświęcona była ks.Tadeuszowi Pechemu w 70. rocznicę jego śmierci. „Bibliotekarki zajmują się też opracowywaniem materiałów dotyczących historii parafii. Powstał już materiał poświęcony kultowi Najświętszej Maryi Panny Różańcowej. Najważniejszą z prac jest jednak »Przewodnik po kościele i parafii Świętej Trójcy« autorstwa Felicji Góry. W przygotowaniu jest już historia kościoła św. Tomasza na cmentarzu” - informuje K. Maciejewska.
Mówi się o kryzysie czytelnictwa w Polsce, zainteresowanie książką spada z miesiąca na miesiąc. Lekturę zastępują nam najnowsze osiągnięcia techniki. Podobnie dramatycznie wygląda sytuacja z czytelnictwem prasy katolickiej. Tym bardziej cieszą przedsięwzięcia, które mają na celu obudzić w ludziach głód czytania. Przy parafiach naszej diecezji tworzone i poszerzane są biblioteki. Zazwyczaj dawne pomieszczenia salek katechetycznych służą tym celom. Kiedyś na pomysł utworzenia parafialnej biblioteki wpadł emerytowany już dzisiaj proboszcz parafii św. Macieja Ap. w Siewierzu, ks. kan. Józef Dawczyński. Wraz z pracującymi w parafii wikariuszami utworzył pierwszy księgozbiór, który udostępniony został wiernym. Książki pochodziły głównie z darowizn. Ksiądz Proboszcz, księża wikariusze, a także rodak siewierskiej wspólnoty ks. prof. Niemiec włączyli się w dzieło tworzenia parafialnej biblioteki, podarowali część swoich cennych zbiorów na jej potrzeby. Obecnie biblioteka parafialna w Siewierzu liczy ponad 1000 pozycji książkowych. Zbiór stale jest uzupełniany. Tu można nie tylko wypożyczyć dobrą książkę, ale i poczytać katolicką prasę. Biblioteka posiada około 40 czytelników.
Pomóż w rozwoju naszego portalu