Reklama

Sekrety dawnej kuchni

Baranek z czosnkiem, jajka w skorupkach z rakami, baba pieczona po polsku - to tylko niektóre dania świąteczne staropolskiej kuchni.

Niedziela Ogólnopolska 13/2005

Krzysztof Koper

Foremki na babki wielkanocne (miedziane)

Foremki na babki wielkanocne (miedziane)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ponad 300 przepisów na mięsa, ryby, pasztety, ciasta, likwory, galarety; rady i sekrety kucharskie znajdziemy w pozycji z 1682 r. Compedium Ferculorum albo Zebranie potraw przez urodzonego Stanisława Czernieckiego. „A teraz pierwszy rozdział w Imię Pańskie zaczynam” - pisze kuchmistrz Lubomirskich, na którego kulinariach wzorował się Mickiewicz w Panu Tadeuszu. Właściwie jest to najstarsza zachowana książka kucharska, bo z wcześniejszego wydania z XVI wieku dotrwała tylko okładka i 2 strony.
„Weźmiy świeżego żubra albo łosia, albo jelenia, albo daniela, albo sarnę, albo dziką kozę, albo co tam chcesz” - czytamy w recepcie na ucztę.
Jeden z mistrzów kuchni zapisuje nawet uwagi dotyczące kucharza: „Kucharz ma być ochendożony, z czupryną albo głową wyczeszaną, z rękami umytymi, paznokciami oberżnionymi, opasany fartuchem białym, trzeźwo nieswadliwy, pokorny, chyży, smak dobrze rozumiejący”.
Przepisy francuskie, niemieckie i polskie zebrane są w wydanym w 1800 r. opracowaniu Kucharz doskonały w wybornym guście, z oszczędnością dogodny, z kopersztychami zastawiania stołów.
Jest tam m.in. „baba pieczona po polsku”. Przed włożeniem do pieca foremki z wyrobionym ciastem wystarczyło tylko wymieszać: „pół kwarty mleka, włóż do niego trzy ćwierci funta masła, cztery łuty tłuczonego cukru, nieco tłuczonego muszkatułowego kwiatu, po pół funta drobnych i wielkich rozynków, wypłukanych w czystey wodzie, cztery łuty obranych migdałów i drobno pokraianych, 6 całych iay, trochę drobnych drożdży i 1 łyżkę pełną wódki”.
Do unikalnych wydawnictw kucharskich można zaliczyć małą książeczkę o wymiarach 1,1 cm x 2,3 cm, w oprawie srebrnej, zamykanej na miniaturową klamerkę. Secesyjne ornamenty na pudełku i ucho od łańcuszka pozwalały nosić ją na szyi jako ozdobę i mieć zawsze pod ręką. Do czytania był konieczny binokl.
Kilkaset książek kucharskich, w tym wymienione, znajduje się wśród 9 000 tomów (np. dzieł Apianusa, Heweliusza i Kopernika) w bibliotece Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie, gdzie gromadzi się również stare naczynia i przybory kuchenne.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Jędraszewski: Wszędzie tam, gdzie nie ma Boga, tam ginie człowiek

2024-05-30 15:42

[ TEMATY ]

abp Marek Jędraszewski

Archidiecezja Krakowska

- Wiemy, że wszędzie tam, gdzie nie ma Boga, tam ginie człowiek, tam człowiek nie ma przyszłości - mówił abp Marek Jędraszewski podczas centralnej procesji Bożego Ciała w Krakowie.

Dzisiejszą uroczystość Bożego Ciała abp Marek Jędraszewski nazwał „swoistym apogeum" Kongresu Eucharystycznego Archidiecezji Krakowskiej, ponieważ z wszystkich kościołów archidiecezji wyjdą na zewnątrz procesje eucharystyczne, w czasie których ludzie publicznie wyznają wiarę w prawdziwą, realną obecność Chrystusa pod postaciami eucharystycznymi. Zaznaczył, że centralna procesja w Krakowie kroczy szlakiem „testamentu eucharystycznego" Chrystusa. Wskazał na słowa-klucze kolejnych stacji: moc, ofiara, być, przyjaźń i w tym kontekście zwrócił uwagę na szczególną więź między Chrystusem a ludźmi. Podkreślił, że warunkami bycia przyjacielem Jezusa jest znajomość Jego nauki, zgodne z nią postępowanie, czyli bezinteresowna miłość.

CZYTAJ DALEJ

Zmiany kapłanów 2024 r.

2024-05-22 15:45

[ TEMATY ]

zmiany księży

zmiany personalne

zmiany kapłanów

Karol Porwich/Niedziela

Maj i czerwiec to miesiąc personalnych zmian wśród duchownych. Przedstawiamy bieżące zmiany księży proboszczów i wikariuszy w poszczególnych diecezjach.

Biskupi w swoich diecezjach kierują poszczególnych księży na nowe parafie.

CZYTAJ DALEJ

Koncert uwielbienia w Zielonej Górze

2024-05-30 20:58

[ TEMATY ]

koncert

Boże Ciało

Zielona Góra

Zielonogórskie Uwielbienie

ks. Rafał Witkowski

W uroczystość Bożego Ciała wiele osób chwaliło Pana na koncercie Zielonogórskiego Uwielbienia, który odbył się przy kościele Ducha Świętego w Zielonej Górze.

Wieczorny koncert przy kościele Ducha Świętego był dobrym zwieńczeniem uroczystości Ciała i Krwi Pańskiej. Licznie zgormadzonym zielonogórzanom nie przeszkodził nawet deszcz. Na scenie wystąpił zespół Shema i przyjaciele oraz 35 chórzystów. Każdy miał okazję włączyć się w śpiew, a nawet tańcem wyrazić wdzięczność.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję