Nawet dziś można sobie wyobrazić XV-wieczny klasztor, codzienność klasztorną, kanoników na modłach, prowadzących duszpasterstwo, szkolę, szpital, bibliotekę, archiwum czy inicjatywy gospodarcze. Sposób na to jest prosty, wystarczy przeczytać książkę „Klasztor kłobucki – przestrzeń – ludzie – aktywność – kultura”. Można też przyjechać na teren klasztoru w Kłobucku, który pozostał. Budynki się zmieniły, ale przestrzeń parafii i otoczenia jest oryginalnym terenem, na którym istniał klasztor Kanoników Regularnych Laterańskich od XV do XIX wieku. To jest o tyle ważne, iż warto pamiętać, że nie byłoby Kłobucka, Truskolas czy Mokrej w takim kształcie jak obecnie, gdyby nie było Kościoła, pracy kanoników i spadkobierców diecezjalnych.

„Prepozytura kanoników regularnych w Kłobucku spełniała w regionie ważne społeczne funkcje. Była symbolem religijnym i społecznym w pejzażu miasta. Postanowiłem zająć się także przeszłością prepozytury kłobuckiej, jej przestrzenią, ludźmi, kulturą i działalnością. historia to odległa, niemniej z wielu powodów ważna. Przeszłość bowiem nie umiera, jakkolwiek prawdą jest także, że nie powraca jak żywe zjawisko w pierwotnej postaci. Życie jest zarazem przemijaniem i trwaniem. Przeszłość jest więc w nas obecna genetycznie i kulturowo” – napisał ks. Łatak we wstępie książki.

Rzuca ona nowe światło na historię ziem, na których mieszkańcy Kłobucka i okolic żyją od wieków. Uzupełnia wyłam w historii, ponieważ istnieją opracowania opisujące powstanie Kłobucka, spuściznę ks. Jana Długosza oraz historię najnowszą kościoła i miasta, natomiast czas, kiedy kanonicy regularni laterańscy sprowadzali opiekę duszpasterską nad tym regionem, był nieco w cieniu. Ta publikacja odkrywa ten zapominany okres, piękny i bogaty. Jako taka stanowi powód do dumy z własnej małej ojczyzny tym bardziej, że zespół klasztorny Kanoników Regularnych Laterańskich jest najcenniejszym zabytkiem Kłobucka.

Książka opracowana naukowo jest o tyle ciekawa, iż autor pokazał w niej szeroką panoramę: przestrzeń, czyli dziedzictwo, które pozostało w aspekcie materialnym; ludzi – pochodzących z Kłobucka, którzy dzięki szkole przyklasztornej mogli rozwijać się i piastować ważne urzędy w całej Polsce; aktywność – duchową, kulturalną, duszpasterską, która zaowocowała rozwojem miasta i okolic oraz pięknymi życiorysami ludzi, którzy dzięki kanonikom osiągnęli wyżyny duchowe i umysłowe; kulturę – klasztor był symbolem religijnym i społecznym w pejzażu miasta oraz stanowił centrum kulturowe, był miejscem postoju pielgrzymek zdążających do Częstochowy i co ważne od wieków jest w nim czczony obraz Matki Bożej Kłobuckiej Niepokalanej Ucieczki Grzeszników. Było to możliwe dzięki temu, że autor od wielu lat współpracuje z parafią, bada historię kościoła i miasta. Tę publikację dedykuje śp. abp. Stanisławowi Nowakowi, a osobny rozdział poświęca filii w Truskolasach. Wspomina także o pozamiejskich ośrodkach kultu, m.in. o niewielkim, drewnianym kościele w Mokrej (istnieje do dziś).

– Kiedy człowiek ma świadomość, w jakim miejscu żyje, kto tu pracował, może dotknąć pamiątek z tamtych czasów, kiedy patrzy na bogactwo osobowości związanych z tą wspólnotą, parafią, klasztorem, ma poczucie, że jest maluteńki wobec historii. To rodzi wdzięczność Bogu i poprzednikom, m.in. poprzedniemu proboszczowi ks. Wiesławowi Korpecie – mówił proboszcz parafii św. Marcina w Kłobucku ks. Mieczysław Wach podczas promocji książki pt. „Klasztor kłobucki – przestrzeń – ludzie – aktywność – kultura” autorstwa ks. Łataka. Odbyła się ona 19 marca w tej wspólnocie parafialnej. Poprowadził ją ks. Paweł Caban, wikariusz parafii.

Publikacja powstała także dzięki staraniu Andrzeja Sękiewicza, prezesa Ponadregionalnego Stowarzyszenia Edukacyjnego „Wieniawa”. Zaznaczył on: – Wiedza na temat kanoników regularnych w Kłobucku jest uboga. Uważam, że ta książka to biały kruk. Opowiadał, jak w 2016 r. stowarzyszenie nawiązało kontakt z ks. prof. dr. hab. Kazimierzem Łatakiem, a potem rozmawiało z nim na temat tej książki. Pragnieniem członków stowarzyszenia, które w 2021 r. świętowało 20-lecie istnienia, było, by tę rocznicę upamiętniała książka. I tak się stało. Kolejnym marzeniem jest utworzenie Centrum Edukacyjno-Kulturalnego im. ks. Jana Długosza na terenie parafii.

Ks. Kazimierz Łatak pochodzi z Kamienia k. Krakowa. Doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie historii. Profesor i wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Obecnie pełni funkcję dyrektora Instytutu Nauk Historycznych UKSW, kierownika Katedry Nauk Pomocniczych i Archiwistyki w Instytucie Historii UKSW w Warszawie oraz dyrektora w Polsce.

Autor wielu dzieł, które w sposób szczególny dotyczą kanoników regularnych laterańskich (Za: kanonicy.pl).