Reklama

Ukrzyżowanie w misteryjnym pejzażu

Niedziela Ogólnopolska 27/2012, str. 17

Stanisław Rodziński, „Pod Krzyżem”

Stanisław Rodziński, „Pod Krzyżem”

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Miłośnicy malarstwa Stanisława Rodzińskiego mieli niedawno wspaniałe okazje do szerszego spojrzenia na nie i do ogarnięcia w syntetyzującym ujęciu sporej części imponującego dorobku krakowskiego artysty. Prof. Stanisław Rodziński - wyróżniony w ubiegłym roku Nagrodą im. Kazimierza Ostrowskiego „za wierność wielkiej tradycji polskiego malarstwa, wywodzącego się z tradycji sztuki młodopolskiej i koloryzmu”, były dwukrotny rektor Matejkowskiej ASP - pokazał na wystawie zorganizowanej z tej okazji w grudniu 2011 r. i styczniu 2012 r. w Gdańsku ok. sześćdziesiąt swych obrazów. Głównie pejzaży i scen pasyjnych powstałych w różnych okresach twórczości, ze szczególnym jednak uwydatnieniem bardzo pracowitych, jak zresztą zawsze u niego, ostatnich kilkunastu lat. Z kolei od końca marca przez cały niemal kwiecień w krakowskim Pałacu Sztuki można było oglądać podobną, lecz obejmującą jeszcze o dziesięć prac więcej, równie fascynującą plastycznie ekspozycję.

Artysta i intelektualista

Reklama

Obydwie wystawy były mocnym potwierdzeniem wyróżnionej pozycji, jaką ten wspaniały - według określenia Kapituły gdańskiej nagrody - „artysta i intelektualista” zajmuje we współczesnym malarstwie. A wnosi do niego przede wszystkim niezwykle wrażliwe wyczucie, a zarazem ogromnie dramatyczne przeżycie wszechobecnego w świecie jego sztuki „sacrum”, nieustannie konfrontowanego ze złem i szpetotą. Co uobecnia w sposób nader sugestywny - na płótnach i papierach - w rozmaitych układach kolorystycznych, które w miarę upływu lat coraz śmielej i żywiej wyłaniają się z mrocznej niegdyś bardzo i czasem monochromatycznej prawie tonacji jego obrazów, z gruzłowatych czerni, brązów czy sinych szarości.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Sacrum w religijnych obrazach i pejzażach

Na wystawach można było zobaczyć, jak się rozbieliły srebrzystą poświatą skrawki nieba w pejzażach z ostatnich lat i jak zajaśniały na nich różnokolorowo geometryczne płaszczyzny ścian bardzo prostych zabudowań, z upodobaniem powtarzane przez malarza. Albo jak cyzelowane w kilkunastoletnich aż okresach zwięzłe sylwetki „Martwej mulicy według Daumiera III” i „Rozstrzeliwanej” podczas drugiej wojny światowej kobiety zyskały dramatyczne obrysy stężałego bólu. A zwłaszcza jak się rozświetlały wciąż na nowo, by dotrzeć do najgłębszych pokładów cierpienia oraz prawdy o nim, ekspresyjne kontury ciała Chrystusa, konwulsyjnie zniekształcone przez torturę krzyża, bezgraniczną mękę i okrutną śmierć. Natomiast radośnie było śledzić, jak bezludne pejzaże Rodzińskiego stają się coraz bardziej świetliste i rozjarzone, by niekiedy wręcz wybuchać i rozkwitać coraz czystszymi barwami, otwierając przed oczyma widza głębie zachwytu i kontemplacji. W nich zaś - jaśnieć opalizująco jakimś wewnętrznym światłem nasyconym subtelnymi odcieniami błękitów, żółci, czerwieni czy zieleni... Niby to przyprószonych szklistymi pyłkami od misternych dotknięć pędzla albo oszronionych delikatną mgiełką wspomnień i intymnych zwierzeń sygnalizowanych dyskretnie w dedykacjach i tytułach obrazów. Tak jak w pełnym mężowskiej czułości „Krajobrazie dla Ireny” czy w malarsko-przyjacielskich odniesieniach do bliskich z różnych względów, artystycznie i duchowo, innych mistrzów palety: Józefa Czapskiego, Stanisława Frenkla, Vincenta van Gogha, Georges’a Braque’a, Georges’a Rouaulta czy Nicolasa de Staëla.
Co szczególnie ciekawe, owo dojmujące w malarstwie Rodzińskiego odczucie obecności „sacrum” uwidacznia się wyraziście zarówno w ściśle religijnych, pasyjnych przede wszystkim przedstawieniach, jak i z pozoru neutralnych pod tym względem, bo zupełnie odmiennych tematycznie, głównie pejzażowych kompozycjach. Poetyckie krajobrazy tego pejzażysty rozbudzają metafizyczne doznania, odsłaniając dziwność i cudowność bytu oraz niezwykłość fenomenu istnienia. Również w postaci materialnej, przyrodniczej, a także w formach zwykłych budowli i przedmiotów sporządzanych przez człowieka.

Suma głównych nurtów twórczości

Świadom charakterystycznej dwoistości swojej sztuki, malarz doprowadził w końcu na jednym z namalowanych niedawno obrazów do harmonijnego zlania się w jedno obu głównych nurtów swej twórczości. Namalowana w 2010 r. kompozycja „Pod Krzyżem” łączy przepiękną adorację u stóp ukrzyżowanego Syna białej postaci Matki, w jeszcze bielszej chuście na głowie - z opustoszałym pejzażem w niebieskawej tonacji i majaczącą w tle, z boku, bezokienną sylwetą zamkniętego na głucho domu. Wiejska chusta Matki ewokuje też matkę bł. ks. Jerzego Popiełuszki, zaś pusta ściana odległego od krzyża domu, którego kontur zaczyna jednak leciutko świecić odbitym od krzyża blaskiem, jak gdyby pieczętuje pod rozległym niebem bezmiar samotności zbawczej ofiary. Najwymowniej symbolizuje ją zakryta przesłoną długich włosów twarz Odkupiciela i strużki krwi spływające z Jego ręki i boku, ale też ognista chmura rozdzierająca krwiście niebiosa i ciążąca nad tą mistyczną sceną. Można by powiedzieć, że to jaśniejące bolesnym pięknem przedstawienie pasyjno-pejzażowe jest swoistą syntezą, a właściwie „autosyntezą”, jeśli tak można się wyrazić, głęboko religijnej w każdej niemal swej manifestacji sztuki Stanisława Rodzińskiego, który teraz, po dwu wielkich wystawach w Gdańsku i w Krakowie, zawitał z mniejszą, lecz nie mniej ciekawą wystawą do Bielska-Białej. Szczęśliwie, na trzymanie pod korcem misteryjnych świateł i odblasków nadziemskiego świata jego malarskich wizji twórca ten nie może narzekać.

2012-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Do wersji od lat istniejącej w naszej przestrzeni internetowej niezbędnika katolika, która każdego miesiąca inspiruje do modlitwy miliony katolików, dołączamy wersję papierową. Każdego miesiąca będziemy przygotowywać niewielki i poręczny modlitewnik, który dotrze do Państwa rąk razem z naszym tygodnikiem w ostatnią niedzielę każdego miesiąca.

CZYTAJ DALEJ

Papież przyjął nuncjusza apostolskiego na Ukrainie: „Podzieliłem się nadzieją i bólem”

2025-06-10 09:27

[ TEMATY ]

Ukraina

Nuncjusz Apostolski

Papież Leon XIV

Vatican Media

Papież Leon XIV i Abp Visvaldas Kulbokas, nuncjusz apostolski na Ukrainie

Papież Leon XIV i Abp Visvaldas Kulbokas, nuncjusz apostolski na Ukrainie

Abp Visvaldas Kulbokas, nuncjusz apostolski na Ukrainie, spotkał się z Papieżem Leonem XIV w Watykanie. Podczas audiencji 6 czerwca przekazał Ojcu Świętemu „nadzieję i ból” Ukrainy dotkniętej wojną. Jak podkreślił w rozmowie z Vatican News spotkanie miało charakter „duchowy i modlitewny”.

Nadzieja, modlitwa, świadectwa ludzi i smutek z powodu ostatnich intensywnych ataków na Ukrainie - tym właśnie podzielił się nuncjusz apostolski podczas spotkania w Pałacu Apostolskim w Watykanie. „To było bardzo ważne spotkanie, przygotowane wielką modlitwą - moją, współpracowników nuncjatury w Kijowie, biskupów, a nawet urzędników państwowych Ukrainy” - powiedział abp Kulbokas. Dodał: „Skupiliśmy się na sytuacji Kościoła w czasie wojny. Chciałem poczuć serce papieża i podzielić się własnymi doświadczeniami duchowymi. To była bardzo pocieszająca rozmowa, wypełniona modlitwą, która jest naszą najpotężniejszą bronią”.
CZYTAJ DALEJ

Z pamiętnika pielgrzyma - dzień 4

2025-06-10 18:35

ks. Łukasz Romańczuk

Wczoraj zapomniałem powiedzieć o jednym ze świętych, który towarzyszył nam przez cala drogę. Gdy rozpoczynaliśmy wędrówkę z Sutri na placu była figura tego świętego. Podobnie w kościele, w którym sprawowaliśmy Mszę świętą tak żeby jego obraz i figura. Święty ten jest bardzo charakterystyczny ponieważ obok jego nóg jest świnia. Patrząc oddali na tę figurę myślałem że to Święty Roch a zwierzę pod jego stopami to pies. Przyjrzałem się jednak bliżej okazało się że jest to prosiaczek.

A wspomnianym świętym jest święty Antoni Opat, znany także jako Pustelnik. Swoje wspomnienie liturgiczne ma 17 stycznia a dlatego jest ukazywany z prosiaczkiem ponieważ według pewnej historii, gdy podróżował drogą morską pewna locha przyniosła do niego chory prosię, on uczynił na nim znak krzyża. Prosię wyzdrowiało. Co ciekawe dzisiejszy dzień, także jest z prosiakiem w tle. A związany jest on z sanktuarium, które mijaliśmy po drodze. Santuario Madonna della Sorbo. Swoje początki sakralne to miejsce ma w 1427 roku, kiedy to papież Marcin V przekazał to miejsce karmelitom. Według miejscowych opowieści krąży historia o objawieniu Matki Bożej i dlatego jest w tym miejscu kult maryjny Historia opowiada o człowieku z jedną ręką, który pasł świnie w dolinie Sorbo. Pewnego dnia, szukając jednej z zabłąkanych świń, znalazł ją w pobliżu jarzębiny, gdzie ukazała mu się Madonna. Maryja sprawiła, że ręka młodzieńca odrosła i powiedziała do niego: „Idź do wsi i przekonaj ich, aby zbudowali sanktuarium na tym wzgórzu. Każdy, kto przyjdzie tu w procesji, otrzyma moją łaskę. Jeśli ci nie uwierzą, pokaż im swoją rękę”. Nie znając tej historii, mogę powiedzieć, że Via Francigena pomaga, aby tę prośbę zrealizować. Do sanktuarium prowadzi 14 krzyży, na których znajdują się tabliczki z numerami stacji. Pierwszy krzyż czyli pierwsza stacja jest już około 3,5 km od sanktuarium. To idealny dystans, aby między poszczególnymi stacjami rozważać te ważne wydarzenia, związane z misterium naszego zbawienia. Idąc między stacjami była idealna przestrzeń, aby te 14 stacji odnieść do życia swojego oraz wydarzeń, które dzieją się obecnie w Kościele, świecie, czy też w sposób szczególny mnie dotykają. Takie myśli wypływające z serca i wlewające nadzieję. Żałuję tylko, że nie udało mi się ich nagrać, bo chętnie bym do nich jeszcze wrócił, a pamięć niestety bywa ulotna.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję